22/09/1949: Εκτελείται ο Στέργιος Αναστασιάδης
Ενας από τους ηγέτες του ΚΚΕ

Αρθρο του Βασίλη Μπαρτζιώτα γραμμένο το 1974*

Στις αρχές του Μάρτη 1949 πιάστηκε απ' την Ασφάλεια Αθήνας ο σ. Στέργιος Αναστασιάδης, τακτικό μέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ, ένας από τους ηγέτες του ηρωικού Κόμματός μας. Ο σ. Αναστασιάδης καταδικάστηκε σε θάνατο από το έκτακτο Στρατοδικείο της αμερικανοκρατίας και εκτελέστηκε το Σεπτέμβρη του 1949, μένοντας ως την τελευταία στιγμή της ζωής του πιστός στο Κόμμα του, στα μεγάλα ιδανικά του.
Ο σ. Στέργιος Αναστασιάδης ήταν γέννημα και θρέμμα της εργατιάς μας, καπνεργάτης το επάγγελμά του. Γεννήθηκε στα 1906 στο Δρεάκιο Θράκης και μεγάλωσε στην Καβάλα, όπου η οικογένειά του εγκαταστάθηκε από το 1914. Από το 1921 οργανώθηκε στη νεολαία και είναι ένας από τους ιδρυτές της ΟΚΝΕ στις 28 του Νοέμβρη με 1η του Δεκέμβρη 1922 (πρώτο Συνέδριο της ΟΚΝΕ). Σε ηλικία 18 χρονών είχε αναδειχτεί σε ηγετικό στέλεχος των καπνεργατών.

Στην ΟΚΝΕ δούλεψε πολλά χρόνια ειδικά στον τομέα της αντιμιλιταριστικής δουλιάς, όπου έδειξε το οργανωτικό του ταλέντο και το μεγάλο ηρωισμό του, δουλεύοντας ανάμεσα στα στρατευμένα παιδιά του ελληνικού λαού και τους προοδευτικούς αξιωματικούς. Το 1932, ο σ. Στέργιος Αναστασιάδης εκλέχτηκε γενικός γραμματέας του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης. Οργάνωσε και καθοδήγησε πολλούς απεργιακούς αγώνες και τους οδήγησε στη νίκη. Ηταν, επίσης, μέλος της Εξελεγκτικής Επιτροπής της Καπνεργατικής Ομοσπονδίας Ελλάδας.

Πολύπλευρη δράση

Η δράση του σ. Στέργιου Αναστασιάδη στο Κόμμα μας στάθηκε πολύπλευρη. Ηρωικός και τίμιος κομμουνιστής, σεμνός στο ήθος, πολύ αγαπητός στους συντρόφους, αναδείχτηκε σε έναν αλύγιστο ηγέτη του ΚΚΕ, που ήξερε να συνδυάζει την προσωπική παλικαριά με την πολιτική διορατικότητα, ακούραστος οργανωτής των αγώνων του λαού, δραστήριος αγκιτάτορας και προπαγανδιστής, το καμάρι του Κόμματός μας. Παρόλο που έμαθε στο σχολείο λίγα γράμματα (τέλειωσε τη Β` Τάξη νυχτερινού σχολείου), κατόρθωσε με την επίμονη δουλιά του να επεκτείνει τις γνώσεις του και με τη βοήθεια του Κόμματός μας να πάρει ανώτερη πολιτική και κομματική μόρφωση. Ηξερε πάρα πολλά από την ιστορία του ΚΚΕ και του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος, μιλούσε ήρεμα και γλυκά και, ακούγοντάς τον, έβλεπες στο πρόσωπό του την αλύγιστη γραμμή και την αλήθεια του Κόμματός μας.

Εκεί που ο σ. Στέργιος Αναστασιάδης έδειξε όλη την πολιτική και οργανωτική του ικανότητα, ήταν η Κομματική Οργάνωση του Πειραιά, όπου δούλεψε από τις αρχές του 1934 μέχρι την κήρυξη του μοναρχοφασιστικής δικτατορίας της 4ης Αυγούστου 1936. Η Οργάνωση του ΚΚΕ του Πειραιά (όπου στην αρχή ο σ. Αναστασιάδης ήταν δεύτερος γραμματέας της) ήρθε στο 6ο Συνέδριο του ΚΚΕ (Δεκέμβρης 1935) σαν η πρώτη Οργάνωση του Κόμματος. Ο σ. Στέργιος εκλέχτηκε από το Συνέδριο αυτό μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ και σε λίγο πρώτος Γραμματέας της Επιτροπής του Πειραιά. Εκεί ο σ. Αναστασιάδης ζυμώθηκε με την εργατιά του Πειραιά, οργάνωσε τους πολύπλευρους αγώνες των εργαζομένων και μετέτρεψε την πρώτη εργατούπολη της χώρας σε φρούριο του Κόμματος.

Ατρόμητος λαϊκός ηγέτης

Επειτα από τη δικτατορία του Μεταξά - βασιλιά, ο σ. Στέργιος Αναστασιάδης εκλέχτηκε πρώτος Γραμματέας της Επιτροπής Πόλης της ΚΟ Αθήνας του ΚΚΕ, όπου δούλεψε περίπου δύο χρόνια και έδειξε για άλλη μια φορά την αλύγιστη επιμονή του και όλες τις ικανότητές του, παλεύοντας επικεφαλής της Κομματικής Οργάνωσης της Πρωτεύουσας, στήθος με στήθος, τη μοναρχοφασιστική δικτατορία. Η καθοδηγητική δουλιά του σ. Στέργιου Αναστασιάδη στην Αθήνα στάθηκε υποδειγματική. Την ίδια περίοδο έγινε και μέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ. Ενας σύντροφος, που δούλευε τα χρόνια αυτά και αργότερα στο ιστορικό κίνημα της Εθνικής Αντίστασης με τον σ. Στέργιο Αναστασιάδη, μου μιλούσε με περηφάνια για τον υπέροχο κομματικό του χαρακτήρα, τη βαθιά κομματικότητά του, τη σεμνότητα και το οργανωτικό του ταλέντο. Και στις πιο δύσκολες στιγμές του αγώνα, δεν έχανε την ψυχραιμία του, ατρόμητος λαϊκός ηγέτης και μπροστάρης του ΚΚΕ. Ο σ. Στέργιος Αναστασιάδης ανήκει στην πλειάδα εκείνη των υποδειγματικών στελεχών του ΚΚΕ, έπειτα από το 1931, που μπορεί να περηφανεύεται το ΚΚΕ.

Ο σ. Αναστασιάδης καταδιώχτηκε, πιάστηκε και φυλακίστηκε πολλές φορές για τη δράση του. Το 1937 ξαναπιάστηκε και φυλακίστηκε στην Αίγινα. Στη συνέχεια εξορίστηκε στη Φολέγανδρο, όπου έπαιξε καθοδηγητικό ρόλο στην ομάδα των εκεί εξορίστων και πολύ βοήθησε στο ανέβασμα του ιδεολογικού τους επιπέδου, δίνοντας πρώτος το ζωντανό παράδειγμα.

Το 1941, με την εισβολή των Γερμανών, ο σ. Στέργιος Αναστασιάδης δραπέτευσε από την εξορία, επικεφαλής ομάδας από 8 Κρητικούς συντρόφους (τους Νίκο Μανουσάκη, Μιχάλη Βισαξάκη, Ευθύμιο Μαριακάκη, Μανώλη Πισσαδάκη, Σωκράτη Καλλέργη, Γιάννη Τριανταφύλλου, Γιάννη Σιμιτζή και Γιάννη Καλαϊτζάκο) και περνώντας πολλούς κινδύνους έφτασε την άλλη μέρα στο λιμάνι του Ηρακλείου Κρήτης. Εκεί πάλι η Ασφάλεια, συνεχίζοντας την πολιτική της 4ης Αυγούστου, τους έκλεισε στα κρατητήρια. Σ' αυτά, τους βρήκε η 20 του Μάη 1941, μέρα της γερμανικής επιδρομής κατά της Μεγαλονήσου, παρά τις συνεχιζόμενες διαμαρτυρίες τους, τις παραστάσεις συγγενών τους και διαφόρων εκπροσώπων του λαού.

Πολεμώντας τους κατακτητές στην Κρήτη

Οταν το απόγευμα της 20ής Μαΐου 1941 άρχισε ο σφοδρός βομβαρδισμός του Ηρακλείου από τα γερμανικά «Στούκας», από τις εκρήξεις άνοιξαν και οι πόρτες των κρατητηρίων και οι 9 κομμουνιστές, με επικεφαλής τον σ. Στέργιο Αναστασιάδη, βρέθηκαν ελεύθεροι. Αποφάσισαν τότε, με κίνδυνο να σκοτωθούν από στιγμή σε στιγμή, να ακολουθήσουν, έστω και άοπλοι, τις ένοπλες μονάδες που πολεμούσαν τους Γερμανούς και ν' αρπάξουν όπλα από τους τραυματισμένους ή σκοτωμένους Γερμανούς. Το κατόρθωσαν. Η νύχτα τούς βρήκε εξοπλισμένους και τους 9, με επικεφαλής τον ατρόμητο αρχηγό τους σ. Στέργιο Αναστασιάδη, να κυνηγούν τους Γερμανούς, έξω από τα τείχη του Ηρακλείου προς τα Λατομεία.

Ο σ. Στέργιος Αναστασιάδης πήρε μέρος σε όλες τις μάχες της νήσου Κρήτης, που περήφανα έστεκε ενωμένη στις φλόγες και τα ερείπια ως την τελευταία μάχη στο ύψωμα Αϊ - Λια έξω από το Ηράκλειο, στις 30 του Μάη 1941. Ο ταξίαρχος διοικητής της ταξιαρχίας Ηρακλείου Παπαθανασόπουλος και ο φρούραρχος του Ηρακλείου Τσαγκαράκης επανειλημμένα απένειμαν επαίνους και εύφημη μνεία στον σ. Στέργιο Αναστασιάδη και τους άλλους 8 συντρόφους του για εξαιρετικές πράξεις επί του πεδίου της τιμής και για την προσφορά πολύτιμων υπηρεσιών στην πατρίδα.

Επειτα από την κατάληψη της Κρήτης απ' τους Γερμανούς, ο σ. Στέργιος Αναστασιάδης οργάνωσε μαζί με τους άλλους κομμουνιστές που βρίσκονταν στο νησί και άλλους πατριώτες που πολέμησαν τους Γερμανούς, τις πρώτες ομάδες αντίστασης στην Κρήτη. Ο σ. Στέργιος Αναστασιάδης ήταν ένας απ' τους καθοδηγητές της μεγάλης σύσκεψης πολιτικών και στρατιωτικών παραγόντων, που έγινε στις 26/6/1941 στο Τσαλικάκι - Μετόχι, συνοικισμός έξω από το Ηράκλειο, και συνεχίστηκε τις δύο επόμενες μέρες σε μια σπηλιά κοντά στο χωριό Μάραθο (δυτικά του Ηρακλείου). Η σύσκεψη αυτή διατύπωσε τα πρώτα συμπεράσματα της μάχης της Κρήτης και υπογράμμισε την ανάγκη της συνέχισης του αγώνα με κάθε μορφή, ενάντια στο βάρβαρο καταχτητή μέχρι την πλήρη συντριβή του και την απελευθέρωση της σκλαβωμένης πατρίδας μας.

Ο σ. Στέργιος Αναστασιάδης έμεινε περίπου ακόμα δύο χρόνια στην Κρήτη και βοήθησε στην άνδρωση του κινήματος της Εθνικής Αντίστασης, πολεμώντας με το όπλο στο χέρι. Το καλοκαίρι του 1943, με απόφαση της καθοδήγησης του ΚΚΕ, ήρθε στην Αθήνα και δούλεψε σαν μέλος του ΠΓ του ΚΚΕ μέχρι την απελευθέρωση της Αθήνας - ειδικότερα σαν μέλος της τριμελούς αντιπροσωπείας του ΠΓ του ΚΚΕ (στις αρχές του 1944 η καθοδήγηση του ΚΚΕ είχε βγει στο βουνό για το συντονισμό του αγώνα), καθοδηγώντας τις στρατιωτικές οργανώσεις της Εθνικής Αντίστασης στην Αθήνα.

Περήφανη κομματική στάση

Επειτα από την απελευθέρωση της Αθήνας και στη μεταβαρκιζιανή περίοδο, δούλεψε στην περιοχή Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης ως γραμματέας του Γραφείου Περιοχής του ΚΚΕ. Οταν άρχισε ο αγώνας του ΔΣΕ, γύρισε στην Αθήνα σαν επικεφαλής του κλιμακίου του ΠΓ της ΚΕ στην Αθήνα κι εκεί μέσα σε αφάνταστες δυσκολίες δούλεψε ηρωικά μέχρι τη σύλληψή του, το Μάρτη του 1949, από την Ασφάλεια της Αθήνας.

Η στάση του στην Ασφάλεια και στο έκτακτο Στρατοδικείο ήταν ηρωική. Υπεράσπισε με πάθος την πολιτική γραμμή του ΚΚΕ, ο ήρωας αυτός που έγραψε με το αίμα του την πρώτη σελίδα της Εθνικής Αντίστασης στην Κρήτη. Βρήκε το κουράγιο και μέσα από τα κάτεργα της Ασφάλειας, μελλοθάνατος, να βοηθήσει τους συντρόφους του, να ειδοποιήσει την καθοδήγηση του ΚΚΕ για τις συλλήψεις, καθώς και για τους ελάχιστους εκείνους που υποχώρησαν μπροστά στα βασανιστήρια.

Η αμερικανοκρατία και η αμερικανο-δουλεία δολοφόνησε το Σεπτέμβρη του 1949 τον ήρωα του Κόμματός μας, μεγάλο πατριώτη, ατρόμητο εργατικό και λαϊκό ηγέτη, τον σ. Στέργιο Αναστασιάδη. Επεσε τρυπημένος από τις σφαίρες της αμερικανοκρατίας και του μοναρχοφασισμού στην αδούλωτη Αθήνα, που τόσο αγάπησε μαζί με την εργατούπολη του Πειραιά. Ομως, τέτοιοι ήρωες δεν πεθαίνουν. Ζουν αιώνια μέσα στην ψυχή της εργατιάς, της αγροτιάς και του ελληνικού λαού. Γιγαντώνουν την πίστη του για την τελική νίκη, για την ανατροπή της λαομίσητης δικτατορίας, για μια καινούρια Ελλάδα!

Βασίλης ΜΠΑΡΤΖΙΩΤΑΣ

* Το άρθρο για τον Στ. Αναστασιάδη, πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό του Συλλόγου Πολιτικών Προσφύγων «Νέος Δρόμος» και φέρει την υπογραφή της Ηρώς Μπαρτζιώτα. Ο λόγος είναι ότι ο Βασίλης Μπαρτζιώτας, στην περίοδο 1957-1974, βρισκόταν στο Σαράκοβ της Ρωσίας της πρώην ΕΣΣΔ και τα άρθρα που έστελνε για την εφημερίδα των πολιτικών προσφύγων τα αντέγραφε και τα υπέγραφε η σύζυγός του Ηρώ.