Υμνοι ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΛΑΝ, ΕΠΟΝ, ΔΣΕ,
ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

Ο ΥΜΝΟΣ ΤΟΥ ΕΑΜ

Ένα κορίτσι καθόταν στην όχθη ενός ποταμού στη Ρωσία. Το όνομά της ήταν Αικατερίνα, αλλά όλοι τη φώναζαν με το υποκοριστικό Κατιούσα.

Το τοπίο γύρω της μαγευτικό. Οι μηλιές και οι αχλαδιές είχαν ανθίσει. Στην αγκαλιά της είχε ένα πακέτο με γράμματα. Λίγο αργότερα άρχισε να τραγουδά για τον «γκρίζο αετό» της στέπας. Ο αετός της ήταν ο αγαπημένος της που είχε πάει στα σύνορα να πολεμήσει ενάντια στους γερμανούς στρατιώτες, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Του έλεγε να προστατέψει με όλη τη δύναμή του την πατρίδα και τον λαό της, ενώ εκείνη θα προστάτευε την αγάπη τους. Αυτό είναι το νόημα του πολεμικού ρωσικού τραγουδιού «Κατιούσα», το οποίο έγινε ύμνος του Κόκκινου Στρατού και παιζόταν για να εξυψώσει το ηθικό των στρατιωτών που μάχονταν.
Τους πρώτους στίχους έγραψε ο ρώσος ποιητής Μιχαήλ Ισακόφσκι το 1938. Στη συνέχεια ο συνθέτης Ματβέι Μπλάντερ συμπλήρωσε μερικούς ακόμη στίχους και έγραψε τη μουσική. Ο μουσικός έγραφε πρώτα τζαζ μουσική, αλλά κατά τη δεκαετία του 1930 άρχισε να γράφει πατριωτικά επαναστατικά τραγούδια. Ο Μπλάντερ δημιούργησε έναν αισιόδοξο ξεσηκωτικό ρυθμό. Ήθελε κάθε στρατιώτης να νιώθει ήρωας

Το τραγούδι μεταφέρθηκε σε πολλές γλώσσες. Τραγουδήθηκε με στίχους του Φελίτσε Κατσιόνε από τους Ιταλούς παρτιζάνους. Έγινε ένα από τα πιο δημοφιλή τραγούδια των ανταρτών μαζί με το Bella Ciao. Η μουσική του τραγουδιού χρησιμοποιήθηκε και από τους Έλληνες αντάρτες και αποτέλεσε τον "Ύμνο του ΕΑΜ". Όμως, οι στίχοι δεν έμειναν ίδιοι. Οι ελληνικοί στίχοι εξυμνούν τη δράση του ΕΑΜ:
Τρία γράμματα μόνο φωτίζουν την ελληνική μας τη γενιά
και μας δείχνουν φωτεινό τον δρόμο για να φέρουμε τη λευτεριά
Είναι του αγώνα μας τα φώτα κι ο λαός ακολουθεί πιστά,
νέοι, γέροι, όλοι μαζί φωνάζουν: ζήτω, ζήτω, ζήτω το ΕΑΜ
Το ΕΑΜ μας έσωσε απ’ την πείνα θα μας σώσει και πάλι απ’ τη σκλαβιά
κι έχει πρόγραμμα λαοκρατία˙ ζήτω ζήτω, ζήτω το ΕΑΜ
Έχει ενώσει όλο τον λαό μας, έχει την ΕΠΟΝ και τον ΕΛΑΣ,
κι έχει πρόγραμμα λαοκρατία˙ ζήτω ζήτω, ζήτω το ΕΑΜ ...

Ο ΥΜΝΟΣ ΤΟΥ ΕΛΑΣ


Αφηγείται η Ελλη Αλεξίου:

«Τον Μάρτιο του 1944, ένα απόγευμα, ήρθε στο σπίτι μου στην Καλλιθέα ένας άγνωστος που μου έφερε η Βούλα Δαμιανάκου (σ.σ. η γνωστή συγγραφέας και αγωνίστρια). Μου είπε ότι ερχόταν από το βουνό κι έφερνε εντολή σε μένα, που είχα την ευθύνη τριών ομάδων λογοτεχνών του ΕΑΜ, να γραφτεί απ” τους ποιητές τους εαμικούς ένας Υμνος για τον ΕΛΑΣ. Μου είπε όμως ότι ο Υμνος έπρεπε να είναι έτοιμος σε πέντε μέρες, που θα έφευγε πάλι για πίσω». Ο άγνωστος εκείνος, που δεν αποκάλυψε ποιος είναι, ήταν, έμαθαν αργότερα, ο συνθέτης – αγωνιστής Νίκος Τσάκωνας.
Η Ελλη Αλεξίου σκέφτηκε ότι η πιο κατάλληλη να γράψει τον Υμνο ήταν η φίλη, συνάδελφος, συναγωνίστρια και, επιπλέον, γειτόνισσά της, Σοφία Μαυροειδή – Παπαδάκη. Την επισκέφθηκε, λοιπόν, με τον άγνωστο, άκουσε εκείνη τι ήθελαν και στρώθηκε αμέσως στη γραφή. Ας δούμε τι είπε η ποιήτρια του Υμνου: «Σ' εκείνη την έξαψη, που μ' έκανε να συνθέσω αυτό το τραγούδι μέσα σε μια νύχτα, έχω την εντύπωση πως πολύ είχε συντελέσει η γύρω πραγματικότητα».
Στοίχοι Σοφία Μαυροειδή – Παπαδάκη
Μουσική Νίκος Τσάκωνας

Ο ΥΜΝΟΣ ΤΟΥ ΕΛΑΝ

Ο "Ύμνος του ΕΛΑΝ" αναφέρεται στη 3η ναυτική μοίρα (3η (III) ναυτική μοίρα Ευβοϊκού - Σαρωνικού - Κορινθιακού), τους στίχους του οποίου συνέγραψε τον Μάιο του 1944 ο Φώτης Λαμψίδης (Φωτεινός) και συνέθεσε πολύ αργότερα ο Μίκης Θεοδωράκης και πρωτο-αποδόθηκε από τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου το 1976.

Ο ΥΜΝΟΣ ΤΗΣ ΕΠΟΝ

Ο πρώτος ύμνος της ΕΠΟΝ, ήταν σε ποίηση Γ. Τσαπόγα και μουσική Α. Κουνάδη, και έχει ως εξής:
Φλόγα του '21, η ΕΠΟΝ συνεχιστής
Στου λαού μας τον αγώνα, γίνεται εκδικητής
Σε βουνά και σε λαγκάδια σε απάτητες κορφές
Λυγεροί σαν τα ζαρκάδια, σκαρφαλώνουμε πλαγιές
Κόσμος νέος θα προβάλει, της δουλιάς, της προκοπής
Κι η ειρήνη θα στεριώσει, ως την άκρια της Γης.

Ο ύμνος που επικράτησε και έφτασε ως τις μέρες μας γράφτηκε από την Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη

Ο ΥΜΝΟΣ ΤΟΥ ΔΣΕ

«Βροντάει ο Όλυμπος και πάλι», ο "Υμνος του ΔΣΕ", από την Χορωδία της ΠΠΣΠ, 1977

Ύμνος του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας
(Στίχοι/Μουσική: Λευτέρης Παπάζογλου)

Βροντάει ο Όλυμπος και πάλι
στη Γκιώνα πέφτουν κεραυνοί
σειώνται στεριές και τα πελάγη
όπλων ακούγεται η κλαγγή.

Νέο αντάρτικο γεννιέται
ν’ αγωνιστεί για λευτεριά
και τους φασίστες εκδικιέται
όπου τους βρει με αντρειά.

Ο όρκος μένει πάντα ένας
που έχει δώσει ο ΕΛΑΣ
ν’αγωνιστεί σκληρά ο καθένας
για να λευτερωθεί η Ελλάς

«Εμπρός ΕΛΑΣ για την Ελλάδα»
εμπρός ακόμα μια φορά
κράτα της λευτεριάς τη δάδα
στα δυο σου χέρια τα γερά.

Ύμνος της Εθνικής Αλληλεγγύης

Απόσπασμα από την εκδήλωση του ΚΚΕ αφιέρωμα στο αντάρτικο τραγούδι και παρουσίαση λευκώματος για τον Δεκέμβρη του 1944 στο γήπεδο του Σπόρτιγκ 15/12/2019
Ενορχήστρωση-Θύμιος Παπαδόπουλος
Μουσική: Αλέκος Ξένος
Στίχοι: Απόστολος Σπήλιος

Στους δρόμους θα κριθεί το δίκιο
στους δρόμους θα πνιγεί ο σατράπης
κι απ' την σκλαβιά θε να φυτρώσει
το νέο βλαστάρι της αγάπης.

Στους δρόμους, στους δρόμους και πάντα μαζί σας
αδέλφια που πέσατε απ' άδικο βόλι
μαζί σας στο θάνατο, μαζί σας στη νίκη
μαζί σας σκορπάνε της γης την ασβόλη

Μπουντρούμια, κάτεργα, εξορίες,
στρατόπεδα ματωβαμμένα
χιλιάδες μας κρατούν αδέλφια
απ' το πλευρό μας αρπαγμένα

Στους δρόμους, στους δρόμους μανάδες γυναίκες
πικρές αδελφούλες με μαύρα μαντήλια
ποτάμι η οργή τους θολό φουσκωμένο,
κατάρα δονεί τ' άχρωμα τους τα χείλια.

Φλογάτος κρίνος έχει ανθίσει
πληγή ανοιχτή όλη η Ελλάδα
του μαρτυρίου της καίει και λιώνει
χεριών καμμένων η λαμπάδα.

Στους δρόμους, στους δρόμους που βάφτηκαν μ' αίμα
στο σπίτι που κλείστη στα μαύρα ντυμένο
στη μάνα τ αντάρτη και δίνω και δίνω
κοντά μ' απαγκιάζει παιδί πεινασμένο.

Ψηλά τα στήθια σας αδέρφια
ψηλά οι γροθιές σας, σφιχτά οι γραμμές μας
της Εθνικής Αλληλεγγύης
αμέτρητες οι φάλαγγες μας.

Στους δρόμους, στους δρόμους που βάφτηκαν μ' αίμα
της νέας ζωής ανατέλλει η αλήθεια
του κόσμου θεμέλιο αγάπη και γέλιο
φουσκώνουν πλατιά πανανθρώπινα στήθια.