Μέρος 60ο
Ο χαρακτήρας της επανάστασης στην Ελλάδα.




ΠΕΜΠΤΗ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ

Ο χαρακτήρας της επανάστασης στην Ελλάδα

Εχει υποστηριχτεί - και υποστηρίζεται ακόμη και σήμερα - ότι η 5η Ολομέλεια άλλαξε το στρατηγικό στόχο του Κόμματος, προσανατολίζοντάς το στη θέση ότι ο χαρακτήρας της επανάστασης στην Ελλάδα θα είναι σοσιαλιστικός. Η κριτική αυτή στις αποφάσεις της 5ης Ολομέλειας διατυπώθηκε πρώτη φορά στη μεταζαχαριαδική περίοδο, από την 6η Ολομέλεια της ΚΕ το 1956 και μετά. Πρέπει, ωστόσο, να ξεκαθαρίσουμε ότι σε καμιά απόφαση της 5ης Ολομέλειας δε γίνεται λόγος για το χαρακτήρα της επανάστασης στην Ελλάδα. Πουθενά δε λέγεται ότι ο χαρακτήρας της επανάστασης θα είναι σοσιαλιστικός. Αντίθετα, η ολομέλεια με τις αποφάσεις μένει σταθερά προσηλωμένη στο πρόγραμμα της Λαϊκής Δημοκρατίας, που είχε υιοθετήσει τόσο το ΚΚΕ όσο και το ΕΑΜ. Επομένως, εφόσον δεν υπάρχει απόφαση περί σοσιαλιστικής επανάστασης, το θέμα αποκτά την όποια αντικειμενική βάση, στηριζόμενο μονάχα στην τοποθέτηση, που έκανε ο Ν. Ζαχαριάδης στην ολομέλεια αυτή.

Τι τελικά είπε ο Ζαχαριάδης;

Για να αποσαφηνιστεί πλήρως το ζήτημα, παραθέτουμε ολόκληρο το επίμαχο σημείο της ομιλίας του Ν. Ζαχαριάδη στην 5η Ολομέλεια: "Είδαμε - τόνισε ο τότε ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ - σε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα την πολιτική και το έργο του καινούριου κράτους μας της ΠΔΚ. Η πολιτική και το έργο αυτό λένε: Ολη η εξουσία απ' το Λαό και όλα για το Λαό. Η γη πάει σ' αυτούς που τη δουλεύουν. Αναγνώριση για τις εθνικές μειονότητες του δικαιώματος να ζουν όπως αυτές θέλουν. Ειρήνη. Ανεξαρτησία. Τι εκφράζει το έργο αυτό, η πολιτική αυτή; Εδώ έχουμε το ξεδίπλωμα, την ανάπτυξη της λαϊκής επανάστασης στην Ελλάδα. Κινητήριές της δυνάμεις είναι η εργατιά, η αγροτιά, οι καταπιεζόμενες εθνότητες, όλος ο εργαζόμενός της λαός. Στους σκοπούς της η επανάστασή μας είναι λαϊκοδημοκρατική. Την Ελλάδα, χώρα με μέση κεφαλαιοκρατική ανάπτυξη και με σοβαρά τσιφλικάδικα και μισοτσιφλικάδικα υπολείμματα, τη χαρακτηρίζει μια σημαντική εξάρτηση, οικονομική και πολιτική απ' το ξένο κεφάλαιο, εξάρτηση που τα τελευταία χρόνια ολοένα και δυναμώνει, μετατρέποντας τη χώρα σε αποικία του αμερικανοαγγλικού ιμπεριαλισμού. Απ' αυτή την οικονομική - κοινωνική - πολιτική διάρθρωσή της απορρέουν και οι σκοποί της λαϊκοδημοκρατικής επανάστασης. Τους σκοπούς αυτής της επανάστασης δεν μπορούμε να τους βλέπουμε αποσπασμένους από τις μεταβολές που πραγματοποιήθηκαν στον κόσμο, τόσο ύστερα από τη νίκη της Μεγάλης Οχτωβριανής Επανάστασης και του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ όσο, ξεχωριστά, ύστερα από τις βαθιές κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές αλλαγές, που πραγματοποιήθηκαν στη νοτιοανατολική Ευρώπη, ύστερα από την απελευθέρωσή της από το Σοβιετικό Στρατό, σαν αποτέλεσμα της πολεμικής συντριβής του χιτλερικού φασισμού.

Σήμερα η λαϊκή επανάσταση στην Ελλάδα, ξεκαθαρίζοντας όλα τα τσιφλικάδικα υπολείμματα και απαλλάσσοντάς την από την ξενική αποικιακή εξάρτηση, θα προχωρήσει, με την ολοκληρωτική επικράτησή της σ' όλη τη χώρα, στις μεταβολές και αλλαγές εκείνες που θα καθορίσουν την πορεία μας προς το σοσιαλισμό, έτσι, βασικά, όπως καθορίζονται στο ΕΑΜικό πρόγραμμα της Λαϊκής Δημοκρατίας. Δηλαδή, σαν αποτέλεσμα της νίκης της λαϊκής επανάστασης στην Ελλάδα, τώρα δε θα 'χουμε ένα ξεχωριστό στάδιο ανάπτυξης για την ολοκλήρωση του αστικοδημοκρατικού μετασχηματισμού της χώρας, μα, σαν αδιάσπαστη συνέχεια, λιγότερο είτε περισσότερο γοργό πέρασμα στη σοσιαλιστική επανάσταση. Σήμερα οι σοβαρές αλλαγές που έγιναν πρώτ' απ' όλα γύρω μας επιτρέπουν μια ποιοτική επιτάχυνση των κοινωνικών μεταβολών στη χώρα μας, που θα 'ρθουν σαν αποτέλεσμα της νίκης της λαϊκοδημοκρατικής επανάστασης στην Ελλάδα. Η νίκη της εργατικής τάξης, επικεφαλής της αγροτιάς και όλου του εργαζόμενου λαού, μέσα στο λαϊκοδημοκρατικό περίγυρό μας και με τη Σοβιετική Ενωση, που νικηφόρα τραβά προς την πλήρη νίκη του κομμουνισμού, επιτρέπουν σε μας να τραβήξουμε προς σοσιαλιστικά μέτρα, που μαζί με την παράλληλη λύση όλων των αστικοδημοκρατικών καθηκόντων της επανάστασης που εκκρεμούν, ν' αρχίσουμε τη σοσιαλιστική ανοικοδόμηση, παρακάμπτοντες το ξεχωριστό αστικοδημοκρατικό στάδιο ανάπτυξης.Κάτω απ' αυτές τις προϋποθέσεις και συνθήκες η εξουσία μας των λαϊκών συμβουλίων, που σήμερα είναι κυρίως όργανο πάλης για την ανατροπή της εξουσίας της αστοτσιφλικάδικης αντίδρασης, για προορισμό έχει να εκπληρώνει και θα εκπληρώνει με ενισχυόμενη προοδευτικότητα τις λειτουργίες της δικτατορίας του προλεταριάτου, επικεφαλής της φτωχομεσαίας αγροτιάς, όλου του εργαζόμενου λαού. Το βασικό εδώ είναι να βρίσκουμε κάθε φορά το βασικό κρίκο που θα επιτρέπει στην εργατική τάξη να πραγματοποιεί το κάθε φορά ώριμο βήμα στην αλυσίδα των σοσιαλιστικών μεταβολών μαζί με όλο τον εργαζόμενο λαό, τσακίζοντας κάθε φορά την αντίδραση των εκμεταλλευτριών τάξεων.

Η ΠΔΚ εκφράζει και εφαρμόζει ακριβώς αυτή τη μορφή εξουσίας, που στηρίζεται στη στενή συμμαχία της εργαζόμενης αγροτιάς και των άλλων καταπιεζόμενων στρωμάτων του πληθυσμού με την εργατική τάξη που στέκει επικεφαλής του κοινού αγώνα για το λαϊκοδημοκρατικό μετασχηματισμό της χώρας, για το σοσιαλισμό" (Βλέπε: "5η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ - Εισηγήσεις, λόγοι αποφάσεις", μόνο για εσωκομματική χρήση, σελ. 30 - Οι υπογραμμίσεις είναι του "Ρ").

Είναι σαφές ότι ο Ζαχαριάδης μιλάει για μια αδιάσπαστη ενότητα μεταξύ αστικοδημοκρατικών και σοσιαλιστικών αλλαγών και για την αλληλοδιαπλοκή τους. Μ' άλλα λόγια, γι' αυτό που από το 9ο Συνέδριο του ΚΚΕ και μετά ονομάζεται ενιαίο επαναστατικό προτσές ή ενιαία επαναστατική διαδικασία αστικοδημοκρατικών και σοσιαλιστικών αλλαγών. Ο Ζαχαριάδης δεν αρνείται την αναγκαιότητα του αστικοδημοκρατικού μετασχηματισμού της χώρας. Ισα - ίσα που υπογραμμίζει τη σημασία του και τις αιτίες που τον κάνουν αναγκαίο. Εκείνο που αρνείται είναι ότι μετά την επανάσταση θα υπάρξει ένα αυτοτελές, ιδιαίτερο, ξεχωριστό στάδιο αστικοδημοκρατικών αλλαγών. Τις αστικοδημοκρατικές αλλαγές τις βλέπει αδιάσπαστα ενωμένες και αλληλοδιαπλεκόμενες με τις αλλαγές σοσιαλιστικού χαρακτήρα και στηριγμένος στο συσχετισμό δυνάμεων που διαμορφώθηκε μετά το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο, μπορούμε να πούμε ότι εκτιμάει πως ήταν δυνατή πιο άμεσα και πιο γρήγορα απ' ό,τι εκτιμιόταν στο παρελθόν η σοσιαλιστική οικοδόμηση.

Αναμφισβήτητα αυτή η τοποθέτηση του τότε ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ ήταν ένα ουσιαστικό βήμα μπροστά σε σχέση με όσα η 6η Ολομέλεια της ΚΕ του Κόμματος, το 1934, καθόρισε για το χαρακτήρα της επανάστασης. Ομως, αυτό το βήμα δεν έγινε αυθαίρετα από τον Ζαχαριάδη το 1949. Μπορούμε, με αρκετή σιγουριά, να πιθανολογήσουμε πως στηρίχτηκε στις προγραμματικές επεξεργασίες, που έκανε το ΚΚΕ στο 7ο Συνέδριό του, τον Οκτώβρη του 1945.

Το 7ο Συνέδριο και ο χαρακτήρας της επανάστασης

Οπως είναι γνωστό, στο 7ο Συνέδριο του ΚΚΕ έγινε αρκετή συζήτηση γύρω από το πρόγραμμα του Κόμματος, χωρίς να υπάρξει κατάληξη σε ένα νέο προγραμματικό κείμενο. Η συζήτηση αποσκοπούσε στη χάραξη κεντρικών προγραμματικών κατευθύνσεων ούτως ώστε το Κόμμα στο επόμενο συνέδριό του να καταλήξει σε οριστικό πρόγραμμα. "Είναι φανερό - έλεγε ο Μ. Παρτσαλίδης στην εισήγησή του προς το Συνέδριο - πως δεν μπορούμε στο σημερινό συνέδριο να καταλήξουμε σ' ένα οριστικό πρόγραμμα. Εδώ θα χαράξουμε τις κατευθυντήριες γραμμές για ένα τέτοιο πρόγραμμα, θα καταλήξουμε δηλαδή, με τη συζήτηση που θα γίνει, σε μερικές βασικές αρχές για την επεξεργασία του προγράμματος του κόμματος. Το οριστικό σχέδιο του προγράμματος μπορεί να υποβληθεί μόνο στο 8ο Συνέδριο" (Βλέπε: "Το 7ο Συνέδριο του ΚΚΕ", τεύχος Ε`, Αθήνα 1945, σελ. 3). Στο Σχέδιο Προγράμματος που υποβλήθηκε στο 7ο Συνέδριο γινόταν ένα ουσιαστικό βήμα μπροστά όσον αφορά το χαρακτήρα της επανάστασης, σε σχέση με τις επεξεργασίες της 6ης Ολομέλειας της ΚΕ του 1934. Συγκεκριμένα υπογραμμιζόταν: "Το δρόμο προς το σοσιαλισμό ανοίγει η Λαϊκή Δημοκρατία, ο πρώτος σταθμός προς τη σοσιαλιστική κοινωνική απολύτρωση των Ελλήνων εργαζομένων. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος έφερε, στην Ευρώπη κυρίως, ορισμένες αλλαγές που ανοίγουν την προοπτική για δυνατότητα ειρηνικού περάσματος στο σοσιαλισμό" ("Επίσημα Κείμενα ΚΚΕ", τόμος 6ος, σελ. 421. Ολόκληρο το Σχέδιο στις σελίδες 416-430).

Η θέση αυτή για δυνατότητα ειρηνικού περάσματος στο σοσιαλισμό καμιά σχέση δεν έχει με τη γνωστή δεξιά οπορτουνιστική αντίληψη αντιπαράθεσης των μορφών πάλης στην επανάσταση, περί ειρηνικής ανατροπής του καπιταλιστικού συστήματος και βαθμιαίας εξέλιξής του σε σοσιαλισμό. Η θέση αυτή σήμαινε ότι δε χρειάζονταν δύο επαναστάσεις - μια αστικοδημοκρατική και στη συνέχεια μία σοσιαλιστική - για το πέρασμα στο σοσιαλισμό, αλλά μία επανάσταση στα πλαίσια της οποίας οι αστικοδημοκρατικές και σοσιαλιστικές αλλαγές δε θα χωρίζονταν από σινικό τείχος. Μιλώντας στο συνέδριο ο Ν. Ζαχαριάδης αποσαφήνισε πλήρως αυτό το ζήτημα. Αφού σημείωσε ότι ο αστικοδημοκρατικός μετασχηματισμός της ελληνικής κοινωνίας, όπως τον καθόρισε η 6η Ολομέλεια του 1934, δεν έχει διαφορές επί της ουσίας από τη Λαϊκή Δημοκρατία, πρόσθεσε: "Ο χαρακτήρας των προβλημάτων που θα λυθούν δηλαδή
α) το ξεκαθάρισμα της αγροτικής οικονομίας από τα μισοφεουδαρχικά κατάλοιπα και
β) η απαλλαγή της χώρας από την ξενική οικονομική και πολιτική εξάρτηση και από τις ξενικές επιδράσεις, είναι αστικοδημοκρατικός, δηλαδή αυτά είναι καθήκοντα που θα έπρεπε να τα λύσει, είτε να παλέψει για να τα λύσει, η αστική τάξη, αν έμενε συνεπής στη δημοκρατική αποστολή της. Μα η τάξη αυτή πρόδωσε και έτσι τα καθήκοντα αυτά πέφτουν σήμερα στις καινούριες τάξεις, που θα πρέπει να τα λύσουν παλεύοντας και ενάντια στην αστική τάξη. Υπάρχει όμως τώρα και μια άλλη διαφορά, διαφορά βασική, ουσιαστική, πολιτικοκοινωνική στον αστικοδημοκρατικό μετασχηματισμό όπως πραγματοποιείται σήμερα. Ενώ η μεταβολή αυτή από τη φύση των προβλημάτων που έχει να λύσει είναι αστικοδημοκρατική, από τις κινητήριες δυνάμεις της είναι εργατοαγροτική. Αυτή είναι βασική διαφορά, γιατί αυτές οι κινητήριες δυνάμεις προκαθορίζουν και την παραπέρα εξέλιξη αυτής της μεταβολής. Δηλαδή, το γεγονός ότι οι κινητήριες δυνάμεις είναι η εργατική τάξη, η αγροτιά και οι άλλοι εργαζόμενοι, προκαθορίζει το σταθμό αυτό σαν μεταβατικό προς ανώτερες κοινωνικές μεταβολές, προς το σοσιαλισμό, που τελικά θα κατοχυρώσει την πλέρια κοινωνική απελευθέρωση του εργαζόμενου λαού.

Εδώ μπαίνει το ζήτημα ακριβώς του περάσματος από τον αστικοδημοκρατικό μετασχηματισμό, από τη λαϊκή δημοκρατία, στη σοσιαλιστική δημοκρατία. Πρώτα θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως πρόκειται για δύο ριζικές επαναστάσεις, ας πούμε μεταβολές, χωρίς συζήτηση, αλλά όχι για δύο ένοπλες εξεγέρσεις, είτε για δύο φορές κατάληψη της αρχής, για δύο φορές άνοδο στην εξουσία. Εφόσον η εξουσία περνάει στα χέρια της λαϊκής δημοκρατίας, το ειρηνικό μετά πέρασμα στο σοσιαλισμό βασικά εξασφαλίζεται, μια και οι τάξεις αυτές που παίρνουν την εξουσία συνεχίζουν μετά την πορεία τους προς το σοσιαλισμό, με όχι βασικές ανακατατάξεις στις κοινωνικές δυνάμεις που χειρίζονται την εξουσία" ("Το 7ο Συνέδριο του ΚΚΕ", τεύχος Ε`, σελ. 18-19).

Πηγή: Ειδικό αφιέρωμα του Ριζοσπάστη



Υποστηρίξτε την σελίδα μας στο Facebook
κάνοντας "κλικ" στον παρακάτω σύνδεσμο, ευχαριστούμε.



Αν σας άρεσε το άρθρο, μπορείτε να το διαδώσετε

ή να το εκτυπώσετε (Εκτύπωση)



ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΑΖΙ ΜΑΣ
Στείλτε ιδέες, προτάσεις, κριτικές για τον ιστότοπό μας.



© Copyright 2017 Εθνική Αντίσταση - ΔΣΕ - All Rights Reserved