Η τιτανομαχία του Δ.Σ.Ε στη Πελοπόννησο
Γκιουζέλης- Ρογκάκος: Μια απάντηση στη λαθολογία
Μια από τις επικρατέστερες "θεωρίες" συνωμοσίας σχετικά με την πορεία και την τελική ήττα του ΔΣΕ στην Πελοπόννησο, προερχόμενη συνήθως από ακαδημαϊκούς ή από πολιτικές οντότητες του αριστερού χώρου, ενταγμένη ασφαλώς σε μια ακούσια ή εκούσια προσπάθεια μείωσης της αξίας της ταξικής σύγκρουσης του Εμφυλίου, σχετίζεται με το "ανώμαλο εσωκομματικό" του ΚΚΕ και τις διάφορες θεωρίες περί προσωπολατρείας του Ζαχαριάδη, αλλά και τις υποτιθέμενες βεντέτες ανάμεσα σε στελέχη του ΚΚΕ και του Δημοκρατικού Στρατού.
Μια έκφανση αυτής της λαθολογίας, σχετίζεται με δύο στελέχη του ΔΣΠ, τους Βαγγέλη Ρογκάκο και Στέφανο Γκιουζέλη.
Η επικρατέστερη θεωρία που τους αφορά, λέει εν ολίγοις ότι ο Νίκος Ζαχαριάδης, ο Γούσιας και ο Βλαντάς είχαν προσωπικές διαφορές με τους Γκιουζέλη και Ρογκάκο και για αυτό τους ανέθεσαν την οργάνωση του ΔΣΕ στην Πελοπόννησο, περιοχή αποκομμένη από τον ηπειρωτικό κορμό της χώρας, στην οποία σίγουρα ο ΔΣΕ θα γνώριζε ήττα. Η άποψη αυτή διανθίζεται με θεωρίες για την σκιώδη άρνηση του Γενικού Αρχηγείου να αποστείλει μαχητές και οπλισμό στον Μοριά και να δώσει κάποια ελπίδα νίκης ή επιβίωσης στον ΔΣΠ και την 3η Μεραρχία.
Ας απαντήσουμε αρχικά στο "εύκολο" σκέλος της θεωρίας αυτής:
Πολύ σωστά εκτιμάται ότι η Πελοπόννησος υπήρξε αποκομμένη από τον κεντρικό άξονα της χώρας, με τον ΔΣΠ να περιορίζεται σε ένα μικρό χώρο δράσης και με ελάχιστες δυνατότητες ελιγμών και διαφυγής εάν η ανάγκη παρίστατο. Για τους παραπάνω λόγους και με την θαλάσσια οδό να ελέγχεται επισταμένως από τα πλοία του κυβερνητικού ναυτικού, η αποστολή ανθρώπων ήταν σαφώς αδύνατη, καθώς η μεταφορά τους θα απαιτούσε μεγάλα πλοία, που ο ΔΣΕ αφενός δεν διέθετε, αφετέρου θα ήταν εύκολα αντιληπτά από το πολεμικό ναυτικό. Παράλληλα, οι "αναλυτές" αυτοί φαίνεται να ξεχνούν τις τρεις αποτυχημένες απόπειρες του Γενικού Αρχηγείου να εφοδιάσει την 3η Μεραρχία του ΔΣΕ με μικρά πλοιάρια, η πρώτη στις 06/09/1948, η δεύτερη στις 05/10/1948 και η τρίτη στις 01/12/1948. Σε αυτές τις αποστολές χάθηκαν αρκετοί τόνοι όπλων και πυρομαχικών, καθώς και ορισμένοι άνδρες των Κέντρων Πληροφοριών και του ΔΣΕ.
Για το ζήτημα της υποτιθέμενης έχθρας των στελεχών του ΔΣΠ με τους Ζαχαριάδη, Γούσια και Βλαντά, ας αφήσουμε τους ίδιους του Ρογκάκο και Γκιουζέλη να απαντήσουν μέσα από τη δική τους πολιτική και στρατιωτική τοποθέτηση.
Στις 22/08/1948, το Αρχηγείο του ΔΣΠ είχε συγκεκριμένες πληροφορίες για την επικείμενη διενέργεια εκκαθαριστικής επιχείρησης-μαμούθ από τον κυβερνητικό στρατό στην Πελοπόννησο. Στο χωριό Βελιμάχι Αρκαδίας, τα στελέχη του Αρχηγείου Πελοποννήσου συσκέφθηκαν για να εξετάσουν το πως θα διαχειριζόντουσαν την εξέλιξη αυτή. Οι Ρογκάκος και Γκιουζέλης τοποθετήθηκαν ως εξής:
Ρογκάκος:
"Εμείς εδώ στην Πελοπόννησο πρέπει να προετοιμαστούμε τόσο για την περίπτωση που θα αντιμετωπίσουμε τον εχθρό στην τελική σύγκρουση, μέσα στο 1948, με λυμένο το πρόβλημα του ανεφοδιασμού μας με πυρομαχικά- οπότε θα είναι δυνατόν να αυξήσουμε την παρατακτή μας δύναμη στο 1/10 της συνολικής δύναμης του κυβερνητικού στρατού, που θα χρησιμοποιηθεί στην Πελοπόννησο στην τελική σύγκρουση, όσο και αν δεν εφοδιαστούμε για λόγους που έχουν να κάνουν με την μη αναγνώριση της ΠΔΚ και της πρόθεσης των ΗΠΑ να επέμβουν ενεργά στον Εμφύλιο. Οπότε πρέπει να έχουμε προετοιμαστεί ώστε την κατάλληλη στιγμή να ελαττώσουμε την αριθμητική μας δύναμη πε΄ριπου κατά τα 2/3 απολύοντας όλους τους επιστρατευμένους αντάρτες μας και μεταφέροντας, αν αυτό είναι εφικτό, ένα μεγάλο μας τμήμα των ανταρτών στη Στερεά Ελλάδα."
Ο Βαγγέλης Ρογκάκος σε εορτασμό του ΔΣΠ στη Δίβρη.
Γκιουζέλης:
"Είναι απόλυτα βέβαιο ότι αν τα τμήματά μας εφοδιαστούν με το πολεμικό υλικό, κυρίως πυρομαχικά που έχουμε ανάγκη, ο ΔΣΠ θα τα βάλει παλικαρίσια πέρα κατά την τελική σύγκρουση με τον εχθρό, τουλάχιστον επί ένα χρόνο από σήμερα και μέχρι τα τέλη του 1949, όσες κυβερνητικές δυνάμεις και αν χρησιμοποιήσει η στρατιωτική ηγεσία της μοναρχοφασιστικής κυβέρνησης της Αθήνας κατά την τελική σύγκρουση στην Πελοπόννησο, ακόμα και αν, όπως φημολογείται, θα αποβιβαστούν αιφνιδιαστικά στις νότιες ακτές της Πελοποννήσου και αμερικανικά στρατεύματα. Θα τα βγάλουμε πέρα στην τελική σύγκρουση με τον εχθρό ως τα τέλη του 1949 τουλάχιστον, ακόμα και αν δεν έχουμε εφοδιαστεί με πολεμικό υλικό, με την προϋπόθεση, όμως, ότι έγκαιρα θα έχουμε μειώσει την αριθμητική μας δύναμη σε 800 το πολύ αντάρτες, σ' όλη την Πελοπόννησο"
Ο Στέφανος Γκιουζέλης
Από τα παραπάνω, εύκολα συνάγεται πως το Αρχηγείο του ΔΣΠ ετοιμαζόταν για μια μεγάλη σύγκρουση ενώ η απουσία αναφορών στις προθέσεις του Γενικού Αρχηγείου και η ευθεία αναφορά στο διεθνές ζήτημα της αναγνώρισης της ΠΔΚ, ως παράγοντα που δυσχέραινε τον εξοπλισμό της 3ης Μεραρχίας, δεν αφήνουν περιθώρια για παρερμηνείες. Ο ΔΣΠ ήταν έτοιμος να πράξη το δικό του ταξικό καθήκον στη σύγκρουση του Εμφυλίου.
Ο Αρίστος Καμαρινός, στέλεχος του Αρχηγείου του ΔΣΠ αναφέρει άλλωστε και το εξής περιστατικό κατά τις τελευταίες ημέρες του ΔΣΠ:
"Εγώ δεν θα πάψω να τονίζω αυτό που ο Στέφανος Γκιουζέλης είπε σε εμένα, στον Γιώργο Μερεκούλια και στον Σταύρο Ζερβέα, την επόμενη ημέρα που ο ΔΣΕ εγκατέλειψε το Γράμμο και τα τμήματά μας μπήκαν στην Αλβανία, όταν σε μια στιγμή ένας από εμάς του είπε: "Ηττηθήκαμε και στο Γράμμο, σύντροφε Στέφανε, τα τμήματα του ΔΣΕ μπήκαν χθες στην Αλβανία... Ηττηθήκαμε γιατί δεν εφοδιαστήκαμε με πολεμικό υλικό. Εγκαταλειφθήκαμε; Γιατί; Γιατί δεν εφοδιαστήκαμε με πυρομαχικά; Ποιος φταίει που κάναμε τη βίαιη επιστράτευση; Ο Ζαχαριάδης φταίει;"
Και ο Γκιουζέλης τότε του απάντησε αργά-αργά, όπως πάντα μετρώντας τα λόγια του: Ο Δημοκρατικός Στρατός δεν ηττήθηκε στο Γράμμο. Ηττήθηκε στην Πελοπόννησο. Αν κρατούσαμε εμείς εδώ, όπως είχαμε τη δυνατότητα να το κάνουμε ακόμα και χωρίς πυρομαχικά, ούτε η Ρούμελη, η Θεσσαλία και η Ήπειρος, ούτε και ο Γράμμος θα πέφτανε. Δεν μας εγκατέλειψε κανείς. Μας δολοφόνησε η δυσμενής για το σοσιαλιστικό στρατόπεδο διεθνής συγκυρία. Την ευθύνη βέβαια για τη βίαιη επιστράτευση που κάναμε την έχει ο Ζαχαριάδης και εγώ προσωπικά."
Αυτά είναι μερικά από τα τελευταία λόγια του Στέφανου Γκιουζέλη πριν το θάνατό του. Μια πολιτική κριτική και αυτοκριτική που αναδεικνύει την βαθιά του επίγνωση για τον ρόλο του ΔΣΠ ως μέσο απόσπασης δυνάμεων από τα μέτωπα της κυρίως Ελλάδας και ανακούφισης του Γράμμου. Ως γνήσιος κομμουνιστής και ως γνήσιος στρατιωτικός, ο Στέφανος Γκιουζέλης ανέλαβε πρώτος κάθε ευθύνη που του αναλογούσε. Λίγο αργότερα θα σκοτωθεί σε ενέδρα έξω από το χωριό Καστανιά.
Την ίδια επίγνωση του στρατιωτικού και πολιτικού τους ρόλους είχαν και άλλα τμήματα του ΔΣΕ, στην Ικαρία, στην Κρήτη, στη Σάμο και στην Εύβοια.
Αναρτήθηκε από Oberon στον Κόκκινο Φάκελο
ή να το εκτυπώσετε (Εκτύπωση)
Αν σας άρεσε το άρθρο, μπορείτε να το διαδώσετε