Η Εθνική Αντίσταση στα Επτάνησα



  • Κεφαλλονιά 30/4/1941
  • Οι τοπικές αρχές, εκκλησιαστικές – πολιτικές και στρατιωτικές, ετοιμάζονταν να παραδώσουν το νησί στους εισβολείς, όπως ήδη είχαν αποφασίσει.
    Ύψωσαν λευκή σημαία στην ταράτσα του Δικαστικού Μεγάρου Αργοστολίου και ξεδίπλωσαν λευκά σεντόνια στην πλατεία Βαλλιάνου.
    Στις 30 Απρίλη αποβιβάζονται ανενόχλητα οι Ιταλοί.
    Οι αντιφασίστες αγωνιστές που βρίσκονταν στις φυλακές Αργοστολίου, καταδικασμένοι από το μεταξικό καθεστώς, βρέθηκαν στα χέρια των κατακτητών.
    • Το επιτελείο, αρχές και στελέχη της δικτατορίας Μεταξά, υποδέχτηκαν τους κατακτητές, φιλονικώντας για τον καθορισμό της προτεραιότητας στην υποδοχή, συμμετείχαν με ευχαρίστηση στις τελετές και δεξιώσεις τους, τους βοηθούσαν και συναλλάσσονταν μαζί τους ποικιλότροπα. Η λεγόμενη «καλή» τάξη και η «ανώτερη» κοινωνία του νησιού, μαζί με τους μεγαλέμπορους και τους μεγαλοκτηματίες, συμπαρατάχθηκαν μαζί τους.
    • Δίπλα σε αυτή την τάση υπήρχε ένα μεγάλο ρεύμα, της λεγόμενης «λογικής» αντιμετώπισης της κατάστασης, με ανοχή στην κατοχή, με «παθητική» αντίσταση και απλώς «αποχή» από κάθε ανοιχτή συνεργασία, με αναμονή για τις εξελίξεις στα πολεμικά μέτωπα. Σε αυτή τη λογική, εκτός από τα μεσαία στρώματα, εντάχθηκε και ένα μέρος της διανόησης του νησιού.
    • Τέλος, αμέσως σχεδόν με την έναρξη της κατοχής, διαμορφώθηκε η τάση της ενεργούς αντίστασης. Διαπνεόταν από έντονο, μαχητικό και αγωνιστικό πατριωτισμό, δε λογάριαζε την υλική ισχύ των αντιπάλων και στηριζόταν στην τεράστια ηθική της δύναμη. Θεωρούσε αναγκαία την άμεση αντιπαράθεση, ως φυσική συνέχεια του αγώνα στο Αλβανικό μέτωπο και τα Μακεδονικά οχυρά. Κύριοι φορείς της ήταν οι πολεμιστές των μετώπων, τα φιλελεύθερα - δημοκρατικά και σοσιαλιστικά στοιχεία των νησιών, ενώ πρωταγωνιστικό ρόλο είχαν οι κομμουνιστές που είχαν ιδεολογική συνειδητή αντίθεση με το φασισμό και αισθάνονταν μέρος του παγκόσμιου κινήματος ενάντιά του. Η τάση αυτή έπρεπε να ξεπεράσει αρκετά εμπόδια, ώστε, να μπορέσει να ενοποιήσει τη δράση της και να γίνει αποτελεσματική.

  • Κατελειός Ιούλης 1941
  • Το πρώτο αιματηρό επεισόδιο σε όλη την Κεφαλονιά σημειώθηκε τον Ιούλη του 1941, στον Κατελειό.
    Δύο Ιταλοί τελωνοφύλακες προσπάθησαν να κάνουν νηοψία σε πλοιάριο με κεφαλονίτικο πλήρωμα, πλησιάζοντάς το με βάρκα. Το πλήρωμα του πλοιαρίου πυροβόλησε εναντίον της βάρκας των τελωνοφυλάκων σκοτώνοντάς τους και τραυματίζοντας ιδιώτη που τους συνόδευε. Άλλη βάρκα από τον Κατελειό με καραμπινιέρους, τελωνοφύλακες και μελανοχίτωνες καταδίωξε το πλοιάριο και μετά από σφοδρή ανταλλαγή πυρών σκοτώθηκαν και οι τρεις επιβάτες του, που έγιναν έτσι τα πρώτα θύματα της ιταλικής φασιστικής κατοχής.
    Το επεισόδιο αυτό προκάλεσε την αγανάκτηση των αρχών κατοχής που θέλησαν να δώσουν στην κηδεία των τελωνοφυλάκων συμβολικό τιμητικό χαρακτήρα. Κατά τη διάρκεια όμως της κηδείας στο Αργοστόλι, ο λαός έδειξε τα πατριωτικά του αισθήματα και δέχτηκε άγριο ξυλοδαρμό, με πρόσχημα ότι παραβρισκόταν στην κηδεία με «καπέλο στο κεφάλι».

  • Σκάλα 18-19/7/1943
  • Αξίζει να αναφερθούμε στη μάχη που δόθηκε στη Μούντα της Σκάλας στις 18 και 19 Σεπτέμβρη 1943.
    Οι ιταλικές δυνάμεις που στάθμευαν στη Μούντα, με επικεφαλείς τους αντιφασίστες λοχαγούς Bianchi και Balbi αποφασίζουν να επιτεθούν στην εκεί γερμανική φρουρά. Ο ίδιος ο Balbi μεταμφιεσμένος σε έλληνα πωλητή φρούτων κάνει αναγνώριση του εδάφους της γερμανικής βάσης. Στις 18 Σεπτέμβρη γίνεται έφοδος των ιταλών συνεπικουρούμενη από βολές πυροβολικού κατά των γερμανικών θέσεων. Στην επιχείρηση συμμετέχουν και Ελληνες πατριώτες. Οι Ιταλοί κερδίζουν τη σφοδρή μάχη, ύστερα όμως από ξαφνική επέλαση στούκας από τη βάση του Άραξου, διαλύονται και υποχωρούν. Όσοι συνελήφθησαν αιχμάλωτοι ή τραυματίες, εκτελέστηκαν με διαταγή του επικεφαλής των εκεί γερμανικών δυνάμεων Rademaker.

  • Δαμουλιανάτα Μάης 1944
  • Ο ΧΟΡΟΣ ΤΟΥ ΕΑΜ ΣΤΑ ΔΑΜΟΥΛΙΑΝΑΤΑ ΜΑΗΣ 1944 Παντού στην Κεφαλονιά οι αγωνιστές του ΕΑΜ ήταν υπό άγριο διωγμό . Η θηριωδία των κατακτητών και των ντόπιων συνεργατών τους στο αποκορύφωμα. Ειχε προηγηθεί το Ολοκαύτωμα των Μουζακάτων και η διάλυση της έδρας του αρχηγείου του ΕΑΜ Κεφαλονιάς. Παντού τρόμος οι προδότες είχαν ξεδιάντροπα μπει μπροστά . Οι θηριωδίες των κατακτητών και των ντόπιων συνεργατών τους της ΠΟΚ (Προδοτικής Οργάνωσης Κεφαλονιάς ) δεν είχαν σταματημό. Έκαναν επιθέσεις σε σπίτια αγωνιστών στα χωριά. Αφού έπαιρναν μαζί όποιους θεωρούσαν υπόπτους μετά έκαναν πλιάτσικο. Έπαιρνα ζώα κι έκαιγαν στάνες στα ορεινά χώρια Σάμης , Πυργί, στους Πρόνους, παντού στην Κεφαλονιά. Οι ΕΑΜίτες είχαν σκορπίσει σε μικρές ομάδες στα βουνά για να σωθούν. Πολλοί αγωνιστές από τα μέρη αυτά με απόφαση του ΕΑΜ πέρασαν στο Ξηρόμερο. Τότε ήταν που οι Γερμανοί μαζί με τους ΠΟΚιτες είχαν επιχειρήσει να καταλάβουν τα Καμιναράτα. Οι Καμιναράδες όμως με ΠΡΩΤΟ τον παπά Λιά Μαρούλη αμύνθηκαν ηρωικά και ανάγκασαν τους κατακτητές και τους συνεργάτες να φύγουν και να μη επιχειρήσουν άλλη φόρα. Αν έμπαιναν στο χωριό κανείς δεν ξέρει τι θα ακολουθούσε. Εκεί δεν υπήρχαν κουκουλοφόροι να οδηγήσουν τους Γερμανούς από άλλους δρόμους στο χωριό . Δυστυχώς αυτό έγινε λίγες μέρες μετά στην Άγια Θέκλη όπου συνέλαβαν τους ΠΕΝΤΕ ΗΡΩΕΣ που κρέμασαν στον Πλάτανο της πλατείας στο Ληξούρι στις 5-6-1944. Γραφτήκαν τα παραπάνω που μπορεί μα μην έχουν άμεση σχέση με το θέμα μας όμως πρέπει να γνωρίζουμε κάτω από ποιες συνθήκες ΕΓΙΝΕ Ο ΧΟΡΟΣ ΤΟΥ ΕΑΜ. Λόγω της κατάστασης που επικρατούσε για ανύψωση του ηθικού του κόσμου η ηγεσία του ΕΑΜ αποφάσισε να γίνει ένας Χορός υπέρ του ΕΛΑΣ. Τον χορό θα οργάνωνε το ΕΑΜ Παλλικης. Γραμματέας της Αχτίδας Παλλικης ήταν ο Γεράσιμος Στεφανάτος (Κριμπάς ). Τόπο επέλεξαν τα Δαμουλιανάτα. Πολλοί ήταν οι λόγοι που τα Δαμουλιανάτα θεωρήθηκαν κατάλληλα για να γίνει ο χορός. Παρά πολλοί από τους κατοίκους ήταν οργανωμένοι η συμπαθούντες του ΕΑΜ και οι ελάχιστοι που δεν ακολουθούσαν δεν ήταν προδότες. Στα Δαμουλιανάτα μέσα στο χωριό δεν υπήρχαν Γερμανοί, όμως στην περιοχή ΚΟΜΑΤΙ πάνω από την Αγία Ελένη είχαν φυλάκιο παρατηρητήριο και στην Αγία Θέκλη στρατιωτική μονάδα.
    Στα ΔΑΜΟΥΛΙΑΝΑΤΑ όπως στα ΚΑΜΙΝΑΡΑΤΑ και ΑΓΙΑ ΘΕΚΛΗ υπήρχαν οι πλέον Μαζικές και ΖΩΝΤΑΝΕΣ Οργανώσεις. Επίσης στα Δαμουλιανάτα υπήρχε οργάνωση ΝΕΩΝ της ΕΠΟΝ που ήταν οργανωμένοι οι νέοι αλλά και οι νεαρές Δαμουλιάνισσες. Η ΕΠΟΝ ανέλαβε την διοργάνωση του χορού. Την εποπτεία είχε ο Νιόνιος ο Γιωργάτος απο την ΑΧΤΙΔΑ ΠΑΛΛΙΚΗΣ. Όλες οι προετοιμασίες έγιναν κάτω από την μύτη των Γερμανών και των ντόπιων συνεργατών τους. Διαδόθηκε η είδηση στους ΕΑΜιτες για τον χορό σ όλη την Κεφαλλονιά μάλιστα κάποιος είπε, το ξέρουν τόσοι στην Κεφαλλονιά δεν θα βρεθεί κάποιος να το πει στους Γερμανούς. Δεν το έμαθαν οι Γερμανοί η δεν τόλμησαν να πάνε ΝΥΧΤΑ στο χωριό. Ο Ανδρόνικος ο Κουρούκλης ρύθμισε να έρθουν όργανα από την Φιλαρμονική Ληξουρίου, τα όργανα από το Ληξούρι στο χωριό τα έφεραν μέσα σε μαλάθες (μεγάλα κοφίνια ) χωριανοί που κουβαλούσαν ξύλα στους φούρνους στο Ληξούρι . Ο μπουφές του χορού ήταν πλούσιος για την κατάσταση της εποχής πρόβατα, γίδες, κριθαρένιο ψωμί μαζί και χόρτα . Το κρασί ήταν το μόνο που δεν τελείωσε. Ο χορός σημείωσε ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ.
    Ήρθε κόσμος όχι μόνο από τα κοντινά χωριά και το Ληξούρι αλλά και από μακριά Πύλαρο, Θηνιά , Αργοστόλι.Όλοι αυτοί ταξίδεψαν μια μέρα ίσως και δυο γιατί έκαναν την απόσταση με τα πόδια και έπρεπε να μη γίνουν και στόχος.
    Το βράδυ του χορού η οργάνωση του χωριού είχε τοποθετήσει φρουρούς στους δρόμους από Γέρακα, Πηγή, Καμιναράτα. Μεγαλύτερη προσοχή είχαν στον δρόμο από την Γερασιά επειδή στο Κομμάτι υπήρχε Γερμανικό Φυλάκιο.
    Στο χωριό δεν πλησίασε κανένας Ολα κύλισαν ΟΜΑΛΑ.
    Αφηγήσεις χωριανών. Μπαμπή Γιουλάτου (Ρίφι), Ο τότε γραμματέας της ΕΠΟΝ. Γιάννη Δανελάτου, Γιώργη Θεοφιλάτου και Ζαχαρία Απολλωνάτου. (δημοσιεύτηκε ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ στο www.damoulianata.blogspot.com).

  • Κεφαλλονιά Ιούνης 1944
  • Ιούνης του '44: ο Γερμανός στρατιωτικός διοικητής Σπιτέλερ, εκδίδει προκήρυξη καλώντας τους «έλληνες εθνικιστές» να πυκνώσουν τα ένοπλα τμήματα της ΠΟΚ. «....Κι ας ενωθούμε σαν καλά αδέρφια, βοηθώντας τη Μεγάλη Γερμανία, να πατάξει με κάθε μέσο με κάθε τρόπο, τους δυο μεγάλους εχθρούς του κόσμου, τους Αγγλοαμερικανοεβραίους και τους Μπολσεβίκους, τους δύο κακούς αυτούς δαίμονας της ανθρωπότητος, που καταδυναστεύουν τον κόσμο.»
    ΠΟΚ [Πατριωτική Οργάνωση Κεφαλονιάς]. 17 Ιούλη του 1944: Ο δήμιος Σπιτέλερ ομολογεί ότι οι άνδρες του «με τους γενναίους άνδρες της ΠΟΚ θα ξεσκίσουν από τη ρίζα του αλύπητα το κακό», έχοντας πάντοτε στο πλευρό τους «την οπλισμένη ένωση των εθνικιστών Ελλήνων».

  • Κεφαλλονιά Ιούνης 1944
  • Τον Ιούνιο του 1944 δυνάμεις του ΕΛΑΣ από τη Δυτική Στερεά, Κεφαλονιά – Ιθάκη και τη Λευκάδα εξαπέλυσαν συντονισμένες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις εναντίον των συνεργατών των Γερμανών που καταδυνάστευαν και τρομοκρατούσαν το λαό του νησιού, ο οποίος στο μεγαλύτερο μέρος του ανήκε στις ΕΑΜικές οργανώσεις.
    Παρ’ όλες τις αρχικές επιτυχίες της επιχείρησης αυτής, τελικά λόγω ορισμένων σφαλμάτων της ηγεσίας των ανταρτών αλλά και ιδιαίτερα λόγω της άμεσης επέμβασης γερμανικών δυνάμεων, τα τμήματα του ΕΛΑΣ αναγκάστηκαν να αποσυρθούν με βαριές απώλειες.
    Το τμήμα του ΕΛΑΣ Κεφαλλονιάς – Ιθάκης αριθμούσε πάνω από 40 άντρες. Οι τρεις Κιονιώτες ήταν οι μόνοι Θιακοί που πήραν μέρος στην επιχείρηση αυτή. Οι δύο απ’ αυτούς. οι Καλλίνικος και Κουτσουβέλης ήταν μεταξύ των ελάχιστων αντρών του ΕΛΑΣίτικου τμήματος του νομού που επέζησαν από τη μάχη και τη σφαγή που ακολούθησε την ήττα των ανταρτών. Γλίτωσαν φτάνοντας στις απέναντι ακτές της Ιθάκης πάνω σε μια σχεδία που έφτιαξαν με σανίδες τις οποίες ξήλωσαν από το πάτωμα του φάρου που βρίσκεται στο ακρωτήρι. Ο Δευτεραίος εκτελέστηκε μαζί με τους περισσότερους συναγωνιστές του πάνω στο ακρωτήρι της Νηράς, στις νότιες ακτές του νησιού, στις 18 Ιουνίου 1944.

  • Αγία Θέκλη 5/6/1944
  • Στην Άγια Θέκλη συνέλαβαν τους ΠΕΝΤΕ ΗΡΩΕΣ που κρέμασαν στον Πλάτανο της πλατείας στο Ληξούρι στις 5-6-1944.

  • Λαϊνάκι 16-18/6/1944
  • Η μάχη στο Λαϊνάκι (ένα ύψωμα μεταξύ των χωριών Άγιος Ηλίας, Φτερνό και Άλατρο) που είναι γνωστή και ως η Μάχη της Λευκάδας δόθηκε από τον ΕΛΑΣ ενάντια στις γερμανικές δυνάμεις κατοχής και τους ντόπιους συνεργάτες τους. Σκοπός της επιχείρησης ήταν να παρενοχληθούν οι γερμανικές δυνάμεις και να καταληφθούν ορισμένες θέσεις-κλειδιά που κατείχαν οι συνεργάτες τους.
    Οι αντάρτες του ΕΛΑΣ, μόνιμοι και εφεδρικοί, αντιμετώπισαν υπέρτερες δυνάμεις τη δεύτερη μέρα των επιχειρήσεων (κατέφθασαν Γερμανικές ενισχύσεις με βαρύ οπλισμό, ενώ ο ΕΛΑΣ είχε ένα, μόλις, πολυβόλο), με αποτέλεσμα να χάσουν αυτή τη μάχη, παρά την αυτοθυσία που επέδειξαν.
    Σύμφωνα με τον ιστορικό Χανς Φλάισερ, που έχει μελετήσει τα γερμανικά αρχεία, 48 ΕΛΑΣίτες σκοτώθηκαν στη μάχη. Άλλοι 80 περίπου ΕΛΑΣίτες σφαγιάστηκαν μετά το σπάσιμο του μετώπου και την άτακτη υποχώρηση στην πεδιάδα της Βασιλικής, ενώ 25 Κεφαλονίτες ΕΛΑΣίτες σκοτώθηκαν στον κάβο της Νηράς. Στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις που ακολούθησαν, κάηκαν 28 σπίτια στην Εύγηρο, που ήταν το προπύργιο του ΕΑΜ στη Νοτιοανατολική Λευκάδα, ενώ η «κόκκινη» Εγκλουβή παραδόθηκε ολοσχερώς σχεδόν στις φλόγες (κάηκαν 90 σπίτια).
    Το καλοκαίρι του ’44 διαπράχθηκαν από τους εδεσιτοράλληδες ανήκουστες φρικαλεότητες, βιασμοί γυναικών, βασανιστήρια, εκτελέσεις και το ρίξιμο μισοζώντανων αγωνιστών στην «τρύπα» (σπηλαιοβάραθρο) στο Άλατρο.
    Περισσότερα: Λευκάδα 1941 - 1945.

  • Φρίκες 13/7/1944
  • Λίγο μετά το μεσημέρι - 13 Σεπτέμβρη - πληροφορούνται οι αντάρτες του ΕΛΑΣίτικου τμήματος που βρισκόταν στο νησί, ότι γερμανικό πλοίο πλέει κατά μήκος των ανατολικών ακτών της Ιθάκης, με κατεύθυνση προς το βορά. Ο διευθύνων αντάρτης δίνει εντολή στους ΕΛΑΣίτες και ΕΛΑΝίτες να παρακολουθηθεί και να είναι ανάλογη η συνέχιση. Η παρακολούθηση ανατίθεται σ' ένα νεαρό θαλασσινό από το Κιόνι, που ήταν μηχανικός στο θρυλικό καΐκι ΑΪ-ΔΗΜΗΤΡΗΣ, που έδρασε εναντίον των Γερμανών στο Ιόνιο, ο οποίος και θεωρείτο ο πιο αρμόδιος για κάθε ανάλογη περίπτωση. Ο νέος αυτός ήταν ο Τάτσης Γαλάτης και αμέσως ξανοίγεται μ' ένα μικρό τρεχαντήρι, ψάχνοντας για το γερμανικό πλοίο. Συγχρόνως κι ένα τμήμα ανταρτών, στο Βαθύ, μπαίνει σ' ένα καΐκι κι ακολουθεί από απόσταση το τρεχαντήρι. Πιο πίσω, το ΕΛΑΝίτικο καράβι ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ακολουθεί κι αυτό το καΐκι, με το κύριο σώμα της ομάδας των ανταρτών. Το τρίο αυτό, που το είπαν «νηοπομπή της Λευτεριάς» συνέχισε την πορεία. Ο Τάτσης Γαλάτης, ψάχνοντας για το γερμανικό, έφθασε στην είσοδο του λιμανιού του Κιονιού, δε φαινόταν τίποτα και μπήκε με προσοχή μέσα στο λιμάνι, μα κι εκεί επίσης τίποτα. Συνεχίζει, λοιπόν, την πορεία προς το βορρά και φτάνει στο λιμάνι Φρίκες. Και τότε, στο μώλο του λιμανιού, βλέπει να 'χει αράξει το γερμανικό πλοίο, ένα ρυμουλκό, το ΜΑΡΙΑ ΑΝΤΟΥΑΝΕΤΑ, το οποίο είχε έρθει στην Ιθάκη με προορισμό ν' αποκολλήσει δύο γερμανικά οπλιταγωγά που είχαν προσαράξει στο Μάρμακα, όταν την προηγούμενη μέρα δέχτηκαν επίθεση από αγγλικά αεροπλάνα. Ο Τάτσης Γαλάτης, επιστρέφει ολοταχώς στο Κιόνι κι αναφέρει στον επικεφαλής της ομάδας των ανταρτών τον εντοπισμό του σκάφους και την ακριβή θέση που βρίσκεται. Η τοποθεσία είναι ιδανική για επίθεση στο πλοίο από τη στεριά. Έτσι, αυτοστιγμεί, μια ομάδα από δέκα άντρες φεύγει από το Κιόνι, με τον ανάλογο οπλισμό, που ήταν δυο οπλοπολυβόλα, ένα αντιαρματικό με τρία βλήματα και μια χειροβομβίδα με... τραβηγμένη την περόνη και δεμένη μ' ένα μαντίλι!!! Πήραν το μονοπάτι, άλλοτε τρέχοντας κι άλλοτε σιγά σιγά κι ανεβήκανε από πάνω απ' το Κουρβούλι και φτάσανε στο Μύλο του Σπηλιάτσου, πάνω από το λιμάνι. Εκείνη τη στιγμή το πλήρωμα του καραβιού ήταν έξω στις Φρίκιες. Ένας Ιταλός έκανε μπάνιο στη θάλασσα κι ως φαίνεται κάτι πήρε το μάτι του, γιατί έδειχνε στο Γερμανό κατά το Μύλο. Δεν έπρεπε να χάνουν καιρό οι αντάρτες κι άρχισαν να βάλλουν. Ανταποκρίθηκαν κι οι Γερμανοί, μα σε λίγο ύψωσαν από τη γέφυρα του καραβιού ένα μαντήλι, σημείο παράδοσης. Κατέβηκε τότε ένας από την ομάδα προς το πλοίο, μα αυτοί άρχισαν πάλι να πυροβολούν, ίσως για να κερδίσουν καιρό και να ειδοποιήσουν με τον ασύρματο στην Πάτρα.
    Τότε οι αντάρτες ορμούν, ενώ ο Γεράσιμος Παΐζης ή Καζάκος, από το Κιόνι, ρίχνει τη χειροβομβίδα πάνω στο σκάφος. Αυτοστιγμεί όλα σταμάτησαν. Ο Γιώργης Κουτσουβέλης (Κοντυλάτος) λέει: Με φωνές «αέρα» ριχτήκαμε στο καράβι. Μαζί ήταν κι άλλοι Ιθακήσιοι, Πάνος Αρταβάνης, Αντώνης Τσιντήλας, Νίκος Μωραΐτης, Αγαμέμνων Γαλάτης κι ακολουθούσαν πίσω καμιά εικοσαριά Κιονιώτες, μπροστά ο Μπιδόλος (Γεράσιμος Μωραΐτης) έχοντας για όπλο ένα... καρεκλοπόδαρο και πίσω παιδιά μέχρι και δέκα χρονών. Ο Γιώργης Κουτσουβέλης μπήκε μέσα στο καράβι και βρήκε το Γερμανό λοχαγό τραυματισμένο στη δεξιά ωμοπλάτη. Άφησε το Γερμανό στο Γεράσιμο Μωραΐτη και κατέβηκε στο καράβι, για να το ετοιμάσουν για να φύγει. Κατεβαίνοντας, δίπλα από την καρβουναποθήκη, βλέπει να περισσεύουν κάτι άρβυλα και σκύβει για να τα πάρει. Και τότε πετιέται τρέμοντας μέσ' απ' τα κάρβουνα ένας Ιταλός με τα χέρια ψηλά, λέγοντας «Μπόνο αντάρτο παρτιζάνο κομουνίστα αν κε μίο Φρατέλο παρτιζάνο ιν Ιτάλια». Οι αντάρτες, μαζέψανε το πλήρωμα, στείλανε τους Γερμανούς με συνοδεία στο Κιόνι και αναχωρήσανε. Καπετάνιος ήταν ένας χοντρός Ιταλός. Με σφυριξιές και κωδωνοκρουσίες μπήκε στο Κιόνι το καράβι. Είκοσι περίπου Ιταλοί ήταν σ' αυτό. Ετσι, το ΜΑΡΙΑ ΑΝΤΟΥΑΝΕΤΑ, μπήκε στο Κιόνι πανηγυρικά κι έτυχε ανάλογης υποδοχής από τους Κιονιώτες.

  • Αργοστόλι 16/7/1944
  • Μετά την αποχώρηση των γερμανών, η ΠΟΚ και οι συνεργάτες των ναζί, ελέγχουν το Αργοστόλι και, με διαμεσολαβητή την αποστολή BUG, απευθύνουν αίτημα για αναγνώρισή τους ως αντιστασιακών και ως τοπική εξουσία. Στο πλευρό της ελληνικής αντίστασης είχαν προσχωρήσει και οι εναπομείνασες ιταλικές δυνάμεις πυροβολικού, μετά τη θριαμβευτική έλευση του Άμο Παμπαλόνι. Ο ΕΛΑΣ, απορρίπτει την πρόταση της ΠΟΚ και το απόγευμα στις 16 Σεπτέμβρη του 1944 μπαίνει στο Αργοστόλι σαν απελευθερωτής, αποφυλακίζει τους υπερτετρακόσιους κρατούμενους αγωνιστές και την επόμενη μέρα, μέσα σε κλίμα παλλαϊκού ενθουσιασμού, η γαλανόλευκη υψώνεται και κυματίζει πάνω από το βασανισμένο νησί.

  • Άγιος Δημήτριος 7/9/1944
  • 7 Σεπτεμβρίου του 1944, η μάχη του Αγίου Δημητρίου. "Οι Γερμανοί φτάνουν στο χωριό, αποβιβάζονται και πέφτουν στη μάχη όταν καταλαβαίνουν ότι έχει στηθεί ενέδρα από τους αντάρτες. Οι χωριανοί κρύβονται στα σπίτια τους. Εγώ βρίσκομαι κρυμμένος στο Καμπαναριό της εκκλησίας του χωριού για να μην με δουν. Οι Γερμανοί πετούν χειροβομβίδες στο σπίτι μου, οι οποίες δεν ενεργοποιήθηκαν ποτέ. Μέσα βρισκόταν ο αδερφός μου. Αφήνουν τα άλογα και συνεχίζουν με τα πόδια, όταν φτάνουν στην ενέδρα των ανταρτών. Ξεκινά πραγματική μάχη με τους αντάρτες να πυροβολούν μέσα από τα λιοστάσια. Οι Γερμανοί κρύβονται στα χαντάκια και ένας σκοτώνεται. Τον πλησιάζουμε και του λέμε στα γερμανικά να αφήσει το όπλο και ότι δεν θα τον πειράξουμε. Οι αντάρτες σκοτώνουν το διοικητή των Γερμανών και περικυκλώνουν τους στρατιώτες. Στο σημείο φτάνει ένα γερμανικό αυτοκίνητο με Έλληνες αντάρτες στο οποίο επιβιβάζονται οι Γερμανοί και μεταφέρονται στο Γαλάρο. Εκεί τους έγδυσαν και πήραν τα ρούχα, τα χρήματα και τα όπλα τους. Τους μετέφεραν στον Άγιο στην πόλη και κάποιους τους πέταξαν στη θάλασσα». Θυμάται ο 90χρονος Βασίλης Σταμίρης, ο τελευταίος επιζών από την μάχη, 16χρονο παλικάρι τότε.

  • Γαϊτάνι 7/9/1944
  • Στις 7 Σεπτεμβρίου 1944, έλαβε χώρα συμπλοκή στην περιοχή Φλόκα του Γαϊτανιού με τραυματίες και θύματα και στις δύο πλευρές. Από τη μια μεριά βρισκότανε ομάδα ανταρτών του Ε.Λ.Α.Σ., και από την άλλη Γερμανοί στρατιώτες.
    Από την ανταλλαγή των πυρών, σκοτωθήκανε οι: Αναστασίος Σκλήβας από το χωριό Ρωμήρι εθνικιστής και Μιχαήλ Τζαβαλάς και Ιωάννης Φεραδούρος, Εαμίτες από το χωριό Μαχαιράδο και άγνωστος αριθμός Γερμανών.
    Η συμπλοκή άρχισε όταν οι αντάρτες πήγανε στην περιοχή για να διαρρήξουν μια αποθήκη με όπλα. Την ώρα που βρισκόντουσαν κοντά στη αποθήκη πέρασε από το δημόσιο δρόμο ένα καμιόνι με Γερμανούς στρατιώτες που είχε πορεία για κάποιο χωριό. Σύμφωνα με μαρτυρίες κάποιων από τους περιοίκους ο αντάρτης Σπυρίδων Μαρίνος – Σταματέλος ή Κλάπας από τον Άγιο Λάζαρο, νομίζοντας ότι οι Γερμανοί τους αντιλήφθηκαν, πυροβόλησε και σκότωσε ένα Γερμανό.
    Τότε άρχισε η μάχη. Οι Γερμανοί χρησιμοποιήσαν εκτός από τα ατομικά τους όπλα και τα τηλεβόλα που είχανε εγκαταστήσει στην περιοχή του Ατσαλή. Μια οβίδα χτύπησε το σπίτι του Γιάννη Αγαλιανού.
    Σκοτωθήκανε οι ιδιοκτήτες του σπιτιού Γιάννης και Μαύρα Αγαλιανού, το γένος Φλεμοτόμου, ενώ από το οκτάχρονο παιδί τους Νίκο, από την έκρηξη της οβίδας, κόπηκε το αριστερό του χέρι στο ύψος του βραχίονα, και από το δεξί του χέρι αποκόπηκαν δύο δάχτυλα.

  • Καμιναράτα Γενάρης 1944
  • Οι Γερμανοί μαζί με τους ΠΟΚιτες είχαν επιχειρήσει να καταλάβουν τα Καμιναράτα. Οι Καμιναράδες όμως με πρώτο τον παπά Λιά Μαρούλη αμύνθηκαν ηρωικά και ανάγκασαν τους κατακτητές και τους συνεργάτες να φύγουν και να μη επιχειρήσουν άλλη φόρα.

  • Κεραμιδάκι 26-27/12/1944
  • Άνδρες του 24ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, αποβιβάζονται στο Κεραμιδάκι με αποστολή την εκκαθάριση της Λευκάδας από τον ΕΔΕΣ και τους ταγματασφαλίτες (600 άτομα περίπου με πλήρη οπλισμό).
    Περισσότερα: Η απελευθέρωση της Λευκάδας.

  • Λευκάδα 28/12/1944-5/1/1945
  • Η απελευθέρωση της Λευκάδας (από το 24ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ) και η εκκαθάριση του νησιού από τους ταγματασφαλίτες.
    Περισσότερα: Η απελευθέρωση της Λευκάδας.



Αν σας άρεσε το άρθρο, μπορείτε να το διαδώσετε

ή να το εκτυπώσετε (Εκτύπωση)

Υποστηρίξτε την σελίδα μας στο Facebook
κάνοντας "κλικ" στον παρακάτω σύνδεσμο, ευχαριστούμε.



ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΑΖΙ ΜΑΣ
Στείλτε ιδέες, προτάσεις, κριτικές για τον ιστότοπό μας.


© Copyright 2017 Εθνική Αντίσταση - ΔΣΕ - All Rights Reserved