Ιστορικό για τις αγωνίστριες της Αγιάσου

Αγιάσος:
Για τις αγωνίστριες της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ

Είναι γνωστή η συμμετοχή της Αγιάσου στους εθνικούς και κοινωνικούς αγώνες της νεότερης ιστορίας της πατρίδας μας, καθώς και ο βαρύς φόρος αίματος που πλήρωσε για τη δημοκρατία και τη λευτεριά, κυρίως κατά την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης και του Εμφυλίου (1940 – 1950).

Βροντερό «παρών» αυτή την περίοδο έδωσαν και οι Αγιασώτισσες, που συμμετείχαν στον αντιστασιακό αγώνα ανταποκρινόμενες στο σάλπισμα του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ. Κι αργότερα στον εμφύλιο βοηθούσαν στην τροφοδοσία των ανταρτών, περιέθαλπαν τραυματίες, απέκρυπταν με κίνδυνο της ζωής τους καταδιωκόμενους αγωνιστές, και κυρίως δοκίμασαν τη μαρτυρική ζωή της εξορίας.

Οι γυναίκες κρατούμενες (κατάδικες, υπόδικες, εκτοπισμένες) υπέστησαν ίσως μεγαλύτερα μαρτύρια από τους άνδρες, γιατί πέρα απ’ τα σωματικά βασανιστήρια αντιμετώπιζαν και ηθικά (βιασμούς, απόπειρες βιασμών και άλλες βάναυσες προσβολές και εξευτελισμούς), και οι μητέρες ζούσαν παράλληλα και την τραγωδία των παιδιών τους μέσα κι έξω από τις φυλακές και τα στρατόπεδα. Εκτός από τα μικρά παιδιά που είχαν μαζί τους, υπήρξαν και παιδιά που γεννήθηκαν μέσα στις φυλακές και στους τόπους εξορίας. Οι κρατούμενες γυναίκες μάθαιναν στη φυλακή ή στα στρατόπεδα ότι σκοτώθηκαν οι άντρες ή τα παιδιά τους στον εμφύλιο πόλεμο.

Στο στρατόπεδο της Χίου εκτοπίστηκαν πολλές Αγιασώτισσες. Γερόντισσες που μόλις έσερναν τα πόδια τους, μαθήτριες που τις είχαν αρπάξει από τα θρανία τους, μωρομάνες με μωρά στην αγκαλιά, παντρεμένες που είχαν αφήσει πίσω τους τις οικογένειές τους να παραδέρνουν και να σκορπίζονται. Κι ανάμεσά τους μικρά παιδιά να υποφέρουν μαζί τους κάτω από σκηνές με ζέστη, ανυδρία, πείνα, αρρώστιες, αλλά και με κρύο και βροχές και θύελλες και παγωνιές. Κι όμως  αντιστάθηκαν στις καθημερινές πιέσεις και απειλές μέχρι τον Απρίλη του 1949 που τις μεταφέρανε στο Τρίκερι, όπου οι συνθήκες κράτησής τους ήταν ακόμα χειρότερες. Αλλά η τραγωδία κορυφώθηκε στη Μακρόνησο. Από τις 15 Νοέμβρη 1949 το Τρίκερι είχε υπαχθεί στον «Οργανισμό Αναμόρφωσης Μακρονήσου», στο ΕΣΑΓ (Ειδική Σχολή Αναμορφώσεως Γυναικών!), στο φοβερό αυτό οργανισμό βιασμού των συνειδήσεων που λειτούργησε με τη συγκεντρωμένη πείρα των χιτλερικών στρατοπέδων, της βρετανικής αποικιοκρατίας και του αμερικανικού γκαγκστερισμού.

Οι γυναίκες όμως έδειξαν απίστευτη αντοχή τόσο στην ωμή βία όσο και στην ατμόσφαιρα της ψυχικής αγωνίας, του τρόμου και του άγχους, στη σατανική συμμαχία των δημίων και της σκληρής φύσης του νησιού.

Τον Αύγουστο του 1950 οι μισές περίπου (όσες δεν υπέγραψαν «δήλωση μετανοίας») μεταφέρθηκαν και πάλι στο Τρίκερι, επειδή η κυβέρνηση αναγκάστηκε από τη διεθνή κατακραυγή να καταργήσει το στρατόπεδο της Μακρονήσου. Δεν ήταν λίγες οι Αγιασώτισσες που εξορίστηκαν το 1948 στην Ικαρία και σε άλλα νησιά.

www.902.gr