18 Δεκεμβρίου 1943, η σφαγή στην Δράκεια Πηλίου

Μέσα στην πόλη του Βόλου δημιουργήθηκαν από την πρώτη μέρα της Κατοχής μικροί πυρήνες αντίστασης που αποτέλεσαν αργότερα τις πρώτες οργανώσεις του ΕΑΜ, του εργατικού ΕΑΜ. Το 1942 υπήρξαν οι πρώτες εκτελέσεις στελεχών του ΚΚΕ που συνελήφθησαν από τις Ιταλικές αρχές Κατοχής λόγω της αντιστασιακής δράσης τους. Πραγματοποιήθηκαν κινητοποιήσεις του λαού και της νεολαίας του Βόλου με την καθοδήγηση του ΚΚΕ, του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ, τον Μάρτη του ΄43 και τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου ενάντια στην Πολιτική επιστράτευση και την κάθοδο των Βουλγάρων. Αναπτύχθηκαν αγώνες στα εργοστάσια του Βόλου και από τον χειμώνα του ’42 εμφανίσθηκαν οι πρώτοι αντάρτες του ΕΛΑΣ στο Πήλιο, ενώ τον Μάρτη του ΄43 πραγματοποίησαν την πρώτη πετυχημένη επίθεση στην φρουρά των Ιταλών στην Τσαγκαράδα την οποία και διέλυσαν.

Από το Δεκέμβρη του 1942, ένα χρόνο πριν τη μαύρη για την Δράκεια μέρα, το επιτελείο του Χίτλερ, του οποίου προέδρευε ο ίδιος, αποφάσισε να εφαρμόσει ένα νέο κανονισμό κατοχής. Ο κανονισμός αυτός καταργούσε το Διεθνές Πολεμικό Δίκαιο της Γενεύης και τη συνθήκη της Χάγης και παρείχε απόλυτη ασυδοσία στους δήμιους των κατεχόμενων χωρών. Αποφάσισαν να εφαρμόσουν το απάνθρωπο και σατανικό δόγμα της «συλλογικής ευθύνης», δείγμα της ανανδρίας τους και της απανθρωπιάς τους. Σύμφωνα με το δόγμα αυτό, ο άμαχος λαός εξισώνεται με το μάχιμο στρατιώτη. Ο άμαχος που στην «ηθική» όλων των πολέμων θεωρείται ανήμπορος και προστατεύεται, εδώ θεωρείται υπεύθυνος και τιμωρείται. Επομένως, όταν δεν μπορούμε να τα βάλουμε με το ένοπλο, το μάχιμο κομμάτι του λαού, ξεσπούμε στους αθώους αμάχους και τους ξεκληρίζουμε. Εφαρμόζοντας το δόγμα αυτό, διέπραξαν ως το τέλος του πολέμου, ορισμένα από τα ειδεχθέστερα εγκλήματα της παγκόσμιας ιστορίας.

 Η Δράκεια την περίοδο της Κατοχής ήταν ένα σημείο- πέρασμα για τις δυνάμεις των ανταρτών, που ξεκινώντας από τον Άγιο Λαυρέντιο ή τον Άγιο Γεώργιο Νηλείας και πηγαίνοντας για την Κερασιά, όπου ήταν η έδρα του 54ου συντάγματος του ΕΛΑΣ, περνούσαν αναγκαστικά από εδώ. Επίσης η Δράκεια είχε δώσει περίπου 25 παλικάρια της, ως αντάρτες στον ΕΛΑΣ. Από τους πρώτους ήταν ο Μαργαρίτης Μπαλντούμης, που είχε πάρει μέρος και στη μάχη της Τσαγκαράδας στις 21 Μάρτη του ’43, που αποτελεί και την αφετηρία του αντάρτικου του Πηλίου. Εκείνη την εποχή οι Δρακιώτες στη μεγάλη τους πλειοψηφία ήταν οργανωμένοι στο ΕΑΜ ή στον Εφεδρικό ΕΛΑΣ. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά την παράδοση των Ιταλών μερικούς μήνες νωρίτερα, πολλοί Δρακιώτες πήραν μέρος στον αφοπλισμό της φρουράς των Ιταλών στην Αλυκόπετρα και μετέφεραν στο χωριό σημαντικές ποσότητες οπλισμού και άλλου υλικού που πήραν από τους Ιταλούς στρατιώτες. Όλα αυτά οι Γερμανοί τα είχαν δει από το Πλιασίδι το οποίο είχε Γερμανική φρουρά και όταν σκοτώθηκε ένας αντάρτης και του έγινε κηδεία στο χωριό, πήγαν δύο αεροπλάνα και βομβάρδισαν την περιοχή.  Από τον βομβαρδισμό αυτό σκοτώθηκαν πέντε Δρακιώτες. Την περίοδο από τη συνθηκολόγηση των Ιταλών και μέχρι τη σφαγή του Δεκεμβρίου οι Γερμανοί που βρίσκονταν στο Πλιασίδι, προκαλούσαν τους κατοίκους του χωριού. Μία ημέρα για παράδειγμα κατέβηκε στην πλατεία του χωριού ένας Ταγματάρχης από την γερμανική δύναμη του Πλιασιδίου με ένα μεγάλο σκυλί. Αφού ήπιε κρασί μετά έριξε δύο φωτοβολίδες προς την περιοχή του Πλιασιδίου και έφυγε. Λίγες ημέρες αργότερα οι Γερμανοί πήραν Δρακιώτες και τους απασχόλησαν για 60 εργατικά μεροκάματα σε διάφορα στρατιωτικά έργα. Μετά ζήτησαν άλλα 60 και άλλα 40 μεροκάματα, φυσικά χωρίς να πληρώσουν.

 Εκείνες τις ημέρες του Δεκεμβρίου του ’43 ο ΕΛΑΣ έστησε τρεις ενέδρες κατά των Γερμανικών στρατευμάτων κατοχής, μία στην περιοχή της Αλυκόπετρας, την άλλη στην περιοχή Φυτόκο, στο δρόμο για την Κερασιά και την τρίτη στη Γατζέα- Μαλάκι. Μάλιστα στην ενέδρα της Αλυκόπετρας οι αντάρτες περίμεναν 10 ημέρες. Ο ΕΛΑΣ Πηλίου είχε πληροφορίες, ότι απώτερος στόχος των Γερμανών ήταν να βρούν και να συλλάβουν τον επικεφαλής της αγγλικής αποστολής που έδρευε στο Πήλιο, έναν Άγγλο αξιωματικό ονόματι «Ερίκο», ο οποίος είχε την ευθύνη λειτουργίας των ασυρμάτων.

 Σε σχέση με την ενέδρα στην Αλυκόπετρα. Η εμπροσθοφυλακή των Γερμανών αποτελούνταν από τρεις μοτοσυκλετιστές. Κάθε μοτοσυκλέτα είχε και «καλάθι». Από τους αντάρτες, που είχαν επικεφαλής το Θωμά Καψάλη από την Ελασσόνα και υπαρχηγό το Στέφανο Μουστακλή από το Βόλο, χτυπήθηκαν οι δύο πρώτες μοτοσυκλέτες ενώ η τρίτη κατάφερε να στρίψει και να γυρίσει στην κύρια δύναμη των Γερμανών που ακολουθούσαν. Από την επίθεση σκοτώθηκαν έξι Γερμανοί στρατιώτες. Το Γερμανικό Τάγμα σταμάτησε στην Πορταριά, ενώ το απόγευμα ήρθε και άλλη δύναμη Γερμανών στρατιωτών από το Βόλο προς ενίσχυση. Όμως στη δύναμη που ήρθε από το Βόλο, υπήρχαν και Βολιώτες προδότες- δοσίλογοι που γνώριζαν το μέρος. Έτσι, μόλις άρχισε να βραδιάζει η Γερμανική στρατιωτική δύναμη άρχισε να μπλοκάρει το χωριό της Δράκειας και όταν μπήκαν μέσα σε αυτό βρήκαν τον κόσμο ακόμη μέσα στα καφενεία. Ήταν πασιφανές: Η Δράκεια, σημαντικό πέρασμα ανταρτών του ΕΛΑΣ, έγινε στόχος από τη μια για την εφαρμογή του δόγματος της «συλλογικής ευθύνης» αλλά και ως παραδειγματισμό στα άλλα χωριά για να κοπεί η υποστήριξη στις δυνάμεις του 54ου Συντάγματος ΕΛΑΣ.

 Ο αιφνιδιασμός των κατοίκων της Δράκειας ήταν πλήρης, διότι οι έλληνες δοσίλογοι οδήγησαν τους Γερμανούς στρατιώτες από τα μονοπάτια και συγκεκριμένα από το «Λιγορέμι». Μπροστά μάλιστα προχωρούσε δοσίλογος, που ήξερε πολύ καλά το συγκεκριμένο μονοπάτι και ακολουθούσαν οι Γερμανοί στρατιώτες καθώς και πρόσωπα και πράγματα στο χωριό.

 Δεν είναι τυχαίο ότι πριν αρχίσει η συγκέντρωση των κατοίκων στο καφενείο το πρώτο που έκαναν οι Γερμανοί ήταν να βρουν εκτελέσουν τον Γεώργιο Ζαμπά καπετάνιο του Εφεδρικού ΕΛΑΣ στο χωριό και γνωστό στέλεχος του ΚΚΕ στην περιοχή. Μάλιστα γνώριζαν που θα τον βρουν (εκείνη την στιγμή ήταν στο ραφείο του, είναι το κτίριο ακριβώς δίπλα στο σημερινό μνημείο). Παράλληλα, οι Γερμανοί στρατιώτες βοηθούμενοι από τους δοσίλογους που ήταν ντυμένοι με γερμανικές στολές,  μάζεψαν τους κατοίκους της Δράκειας στο κεντρικό καφενείο, καθώς και όλους όσους βρίσκονταν σκόρπιοι οπουδήποτε στην πλατεία. Την επόμενη ημέρα οι Γερμανοί άρχισαν να παίρνουν πέντε- πέντε τους συλληφθέντες κατοίκους της Δράκειας, τους μετέφεραν πίσω από το βήμα του Ιερού ναού, όπου είχαν στήσει ένα οπλοπολυβόλο και τους εκτελούσαν. Συνολικά εκτέλεσαν 118 Δρακιώτες. Εκείνη την εποχή Φρούραρχος Βόλου ήταν ο Ρίκερτ, που έδωσε και την εντολή για το μακελειό της Δράκειας, ενώ ο λοχαγός των Γερμανικών δυνάμεων που την υλοποίησε, ήταν ο Σμά- Κουχ. Ήταν τέτοια η αγριότητα του Γερμανού λοχαγού που, ο ίδιος είχε πάρει το οπλοπολυβόλο στα χέρια και εκτελούσε Δρακιώτες. Από πληροφορία που έδωσαν Γερμανοί στρατιώτες, που είχαν συλληφθεί κατά την αποχώρησή τους από τον Βόλο με την απελευθέρωση και κρατούνταν στο στρατόπεδο  κράτησης Γερμανών αιχμαλώτων στην Λάρισα του ΕΛΑΣ, «δύο συνάδελφοί τους είχαν αρνηθεί να πολυβολήσουν κατά των αμάχων Δρακιωτών και ο λοχαγός τους, τους πέρασε από Στρατοδικείο». Μόλις ολοκλήρωσαν το μακάβριο έργο τους οι Γερμανοί φασίστες και οι Έλληνες δοσίλογοι, έφυγαν από το χωριό και συνέχισαν την πορεία τους προς το Πήλιο, για να συνεχίσουν τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην περιοχή Χάνια- Ζαγορά. Ο ΕΛΑΣ ξανακτύπησε τους Γερμανούς στη θέση «Καράβωμα», με μεγάλο τμήμα του.  

 Πάντως δύο άτομα από τη Δράκεια, φαίνεται ότι έπαιξαν άσχημο ρόλο εκείνες τις ημέρες του ’43. Ο ένας ήταν ο Χαράλαμπος Κωνσταντινίδης που είχε Γερμανίδα γυναίκα, τη Μάουζερ και έμενε στην Δράκεια. Όταν άρχισε να φουντώνει το αντάρτικο κατέβηκε στο Βόλο και έγινε διερμηνέας στο Γερμανικό Φρουραρχείο, ενώ ανήκε στην ομάδα των ΕΑΣΑΔ, υπό τον Τάκη Μακεδόνα. Μάλιστα φέρεται να είχε εφοδιάσει με άδειες κυκλοφορίας κάποιους Δρακιώτες και μεταξύ αυτών έναν εργαζόμενο στο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, τον Άγγελο Πατόπουλο. Αυτόν το δεύτερο σκότωσαν οι αντάρτες την περίοδο του εμφυλίου μιας και είχε διαπιστωθεί η συνεργασία του με τις δυνάμεις των Γερμανών, κατά τη διάρκεια της Κατοχής αλλά και ευθύνες για το ολοκαύτωμα της Δράκειας.  

Σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη συστηματική προσπάθεια να παραχαραχτούν τα πραγματικά γεγονότα της 17 και 18 Δεκέμβρη του 1943 με στόχο να απενοχοποιηθούν οι ναζί και να στοχοποιηθεί ο ΕΛΑΣ και το ΚΚΕ ως υπεύθυνοι για το μακελειό.