17-19/12/1944: Η μάχη στα Πατώματα του Γράμμου.

Αφθαστος ο ηρωισμός των μαχητών του ΔΣΕ

«Η Αθήνα μπορεί να πέσει, το Πάτωμα όχι!» διακήρυσσε με κομπασμό ο υποστράτηγος - διοικητής της 8ης Μεραρχίας του αστικού στρατού Α. Μπαλοδήμος, τον Μάη του 1949.

Η διακήρυξή του αυτή στηριζόταν στο γεγονός ότι στο συγκεκριμένο ύψωμα πολυβολεία, χαρακώματα, ναρκοπέδια και συρματοπλέγματα δημιουργούσαν ένα ολόκληρο οχυρό. Το ναρκοπέδιο είχε 200 μέτρα βάθος και τα συρματοπλέγματα 30-70 μέτρα. Τα πολυβολεία ήταν τσιμεντένια και τα χαρακώματα είχαν βάθος 1,70 μέτρα. Στο οχυρό υπήρχαν 235 άνδρες της 75ης Ταξιαρχίας με 24 οπλοπολυβόλα, 6 όλμους των 61 χιλιοστών και άλλον οπλισμό.

Το ύψωμα, βεβαίως, έπεσε κάτω από την ορμητική επίθεση των μαχητών του ΔΣΕ που έγραψαν και με το αίμα τους σ' αυτά τα χώματα μια ακόμα ηρωική σελίδα.

Το ύψωμα Πατώματα (1230) με στρατηγική θέση για τον έλεγχο του Γράμμου, πέρασε στην Ιστορία για τις σκληρές μάχες κατάληψης και ανακατάληψης που έγιναν εκεί, τόσο το 1948 όσο και το 1949. Στην τρίτη φάση της μεγάλης μάχης του Γράμμου, το 1948, οι δυνάμεις του ΔΣΕ κράτησαν με πολλές θυσίες το ύψωμα κοντά 20 μέρες αντιμετωπίζοντας την ισχυρή πίεση δύο μεραρχιών του αστικού στρατού, της 9ης από δυτικά και της 10ης από το νότο κι ανατολικά. Τον Μάη του '49 σ' αυτό το ύψωμα ο ΔΣΕ, ολοκληρώνοντας την ανακατάληψη του Γράμμου, έγραψε μια από τις πιο λαμπρές σελίδες ηρωισμού, ορμητικότητας, αυτοθυσίας και στρατιωτικής τέχνης. Tμήμα του ενός από τα πυροβόλα που χρησιμοποιήθηκαν στη μάχη στα Πατώματα στις 30 Μάη του '49, βρέθηκε και τοποθετήθηκε το 2006 στο μνημείο του ΔΣΕ που βρίσκεται στο Κεφαλοχώρι των Μαστοροχωρίων.

Το επιτελείο του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ με ειδικά μελετημένο σχέδιο ανέθεσε την κατάληψη του οχυρού σε δύο τάγματα της Σχολής Αξιωματικών που υποστηρίχθηκαν από ισχυρές δυνάμεις του πυροβολικού. Στη διάρκεια της μάχης, οι μαχητές του ΔΣΕ άνοιξαν ρήγμα ανάμεσα στα ναρκοπέδια, χρησιμοποιώντας ευφάνταστες μεθόδους που είχαν από πριν μελετηθεί (π.χ. έκοβαν μεγάλα πεύκα που τα έριχναν μέσα στο ναρκοπέδιο προκαλώντας την ενεργοποίησή του, ή χρησιμοποιούσαν «σταυρούς» με εκρηκτικά τους οποίους επίσης έριχναν πάνω στις σειρές των συρματοπλεγμάτων). Ενα από τα στοιχεία που καθόρισαν τη μάχη ήταν η ευθεία βολή με πυροβόλο στην ίδια την μπούκα των οχυρώσεων του αντίπαλου. Χρειάστηκαν τρία αλλεπάλληλα κύματα επιθέσεων μέχρι που το απόγευμα της μέρας τα Πατώματα έπεσαν στα χέρια του ΔΣΕ. Ο αστικός στρατός έστειλε στο επόμενο διήμερο δύο ταξιαρχίες για να ξαναπάρει τα Πατώματα, αλλά δεν τα κατάφερε κι αναγκάστηκε να αποσυρθεί. Η ανακατάληψη του Γράμμου από τις δυνάμεις του ΔΣΕ είχε ολοκληρωθεί.

Η διαταγή

Στη διαταγή επιχειρήσεων της 8ης Μεραρχίας του ΔΣΕ (αρ. ΕΠΕ 15 - αρχείο ΚΚΕ) αναφέρεται σαν σκοπός: «Κατάληψη του εχθρικού οχυρωμένου Κέντρου αντίστασης ΠΑΤΩΜΑ, εξόντωση των εχθρικών δυνάμεων, εδραίωση των δυνάμεών μας και τσάκισμα κάθε προσπάθειας του εχθρού για ανακατάληψη».

Η διοίκηση διατάσσει το 2ο τάγμα της ΣΑΓΑ «να επιτεθεί με δύο λόχους στο πρώτο Κλιμάκιο από βορειοδυτική κατεύθυνση και με υποστήριξη πυροβολικού και πυρών της βάσης πυρός, να το καταλάβει». Το 1ο τάγμα διατάσσεται «προσανατολισμένο στην ίδια κατεύθυνση θα έχει την ίδια αποστολή σε περίπτωση που το 2ο τάγμα δεν ολοκληρώσει την αποστολή του. Να εγκαταστήσει δύναμη Διμοιρίας συν πυροβόλο με αποστολή να απαγορεύσει κάθε κίνηση για ενίσχυσή του από την δυτική κατεύθυνση, να απασχολήσει τον εχθρό και να καλύψει το δεξιό της επίθεσης».

Η διαταγή προβλέπει επίσης: «υποστήριξη
α) από βάση πυρός όπου θα έχουν εγκατασταθεί έξι ομαδικοί όλμοι και τέσσερα πυροβόλα
β) από το Κλιμάκιο της βάσης πυρός που την αποτελούν δύο πολυβόλα και τέσσερις ολμίσκοι γ) από το πυροβολικό (πυροβολαρχία) έμμεσης βολής, ουλαμό άμεσης βολής από τη βάση πυρός και δύο αντιαρματικά ένα στη βάση πυρός και ένα στο κλιμάκιο πυρός».
Παράλληλα, διατάσσεται η Ταξιαρχία της 8ης Μεραρχίας με ένα τάγμα να καταλάβει τη διάταξη της Σχολής: Ταμπούρι, Βάγγουρο, Γκουστερίτσα, Πηγαδίτσα, 1171, Μακελάρι και να απαγορεύσει κάθε ενίσχυση του εχθρού στο Πάτωμα από το Κάντσικο. Ταυτόχρονα με δύναμη δύο διμοιριών συν δυο πολυβόλων και όλμο θα εγκατασταθεί στο βραχώδες αντέρεισμα Σουμουλάζαρη, ώστε να τσακίσει κάθε κίνηση του εχθρού από Θεοτόκο ή Κάντσικο - Λαγκάδα καθώς και απαγόρευση διαφυγής του εχθρού μετά την κατάληψη του στόχου. Με μια διμοιρία να πιέζει τον εχθρό από ανατολικά ενώ την υπόλοιπη δύναμη να την κρατήσει εφεδρεία.
Την ίδια ώρα, η 108 ταξιαρχία πήρε διαταγή να ενεργήσει αντιπερισπαστικά με συνεχή πίεση και να απαγορεύσει είσοδο από Αη Λιά Οξυάς και Θεοτόκο προς Πάτωμα, ενώ το απόσπασμα Παλαιολόγου ανέλαβε να κάνει παρενοχλητικές ενέργειες μέσα στη διάταξη του αντίπαλου και συγκεκριμένα σε Ταμπούρι, Γύφτισσα, Καστάνιανη με στόχο να αγκιστρώσει την 77 ταξιαρχία του αντίπαλου. Με την ίδια διαταγή ορίζονται οι ειδικές αποστολές του πυροβολικού ο σταθμός διοίκησης του οποίου ήταν στην Πέτρα Μούκα. Η ίδια η διοίκηση της επιχείρησης ορίζεται ότι θα είναι νότια του υψώματος 1366 ενώ της ταξιαρχίας κινούμενη κατά μήκος του άξονα της επίθεσης. Από το ίδιο έγγραφο μαθαίνουμε ότι στο Καμπίτσιο στήθηκε ορεινό χειρουργείο, ενώ σταθμός επίδεσης βόρεια της Παλιοκούλας.

«Κατελήφθη ολοκληρωτικά το Πάτωμα»

Πράγματι, την ορισμένη μέρα η διαταγή εκτελέστηκε στο ακέραιο. Είναι χαρακτηριστικά τα τηλεγραφήματα που φτάνουν στο Αρχηγείο από τον «Παύλο» από τον σταθμό διοίκησης της Ταξιαρχίας (υπάρχουν στο Αρχείο του ΚΚΕ). Το πρώτο αναφέρει ότι «προπαρασκευή άρχισε ώρα 0508, πυροβολικό έκανε καλή βολή, η προπαρασκευή διήρκεσε μισή ώρα». Στο δεύτερο σήμα μεταδίδει: «Αυτή την στιγμή αναφέρουν ότι μπήκανε μέσα στα συρματοπλέγματα, ζητάνε σταυρούς γιατί έχουν μπροστά τους ναρκοπέδια».

Από τον Ελικώνα έως την Πάρνηθα

«Ωρα 12 - αναφέρει το τρίτο σήμα - κατελήφθη ο πρώτος αντικειμενικός σκοπός, συνεχίζονται προσπάθειες για δεύτερο αντικειμενικό σκοπό». Ωρα 15,30 μεταδίδεται πανηγυρικά «κατελήφθη ολοκληρωτικά το Πάτωμα, πιάστηκαν αιχμάλωτοι και πολεμικό υλικό που θα καταμετρηθούν, οργανώνεται εδραίωση πάνω στο ύψωμα, τις βραδυνές ώρες θα εγκατασταθεί επί του υψώματος Τάγμα Αμανατιάδη, σχολή θα τραβηχτεί στην Παλιοκούλα για ανασυγκρότηση». Την επομένη το τηλεγραφικό σήμα αναφέρει: «Αποτελέσματα χτεσινής επιχείρησης, αιχμάλωτοι συνολικά 121, μεταξύ αυτών 40 τραυματίες, καταμετρηθέντες νεκροί πεδίο μάχης 50, μεταξύ αυτών ένας ταγματάρχης, ο Μάνος Κωνσταντίνος, τραυματίες εχθρού διακομισθέντες 35, λάφυρα όλμοι ομαδικοί 2, βλήματα 600, όλμοι καναδέζικοι 6, βλήματα 1.500, οπλοπολυβόλα 20 σφαίρες μπρεν 200.000, τόμσον 40, σφαίρες 15.000, τουφέκια 150, πολυβόλα βίκερ 4, πιάτ 2, πιστόλια 10, χειροβομβίδες μιλς 1.500, πιστόλια φωτοβολίδων 4, φωτοβολίδες 500, τηλέφωνα 8, ασύρματοι Νο 1306 δύο, ασύρματος διμοιρίας 1, νάρκες Α3 εκατό, κουβέρτες 500, χλαίνες 200, χιτώνια 200, αντίσκηνα 150, παγούρια 250, καραβάνες 250, σακίδια 200, γυλιοί 200, μουλάρια 12». Σε άλλο τηλεγράφημα την ίδια μέρα αναφέρει: «δικές μας απώλειες χθεσινής επιχείρησης, νεκροί αξιωματικοί 5, νεκροί μαθητές 28, τραυματίες αξιωματικοί 14, τραυματίες μαθητές 146, Αγνοούμενος αξιωματικός 1, αγνοούμενοι μαθητές 19, οι αγνοούμενοι είναι μάλλον νεκροί ή και τραυματίες που ακολούθησαν άλλο δρόμο». Με τρίτο τηλεγράφημα ενημερώνει για απώλειες Φωκά: «νεκροί 2 τραυματίες 3. Συνολικές απώλειες Φωκά νεκροί 7, τραυματίες 17, αγνοούμενος 1».

Την ίδια μέρα το Γενικό Αρχηγείο απευθύνει μήνυμα «προς τους μαχητές, πολιτικούς επιτρόπους και διοικητές της Σχολής Γενικού Αρχηγείου, της 8ης Μεραρχίας, της 108 Ταξιαρχίας. "Σας συγχαίρουμε για τη λαμπρή επιτυχία σας στα Πατώματα"».

Στη μάχη αυτή που είχε μεγάλη επίδραση στην εξέλιξη του Εμφυλίου αναφέρεται σημαντικό μέρος της ύλης του 5ου τόμου του βιβλίου του Δ. Κατσή με τίτλο: «ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΑΝΤΑΡΤΗ ΤΟΥ ΔΣΕ 1946-1949». Πρόκειται για ένα έργο όπου αντικειμενικά εξιστορούνται σημαντικότατα γεγονότα του αγώνα του ΔΣΕ, από την έναρξη, την εξέλιξη και μέχρι την τελική έκβασή του. Από την άποψη αυτή είναι ένας πολύτιμος θησαυρός αυθεντικών πληροφοριών, ιστορικών ντοκουμέντων, αξιόλογων για τη μελλοντική ιστοριογραφία της πατρίδας μας. Ο ίδιος ο συγγραφέας είναι ένας από τους πρωταγωνιστές, επίλεκτους μαχητές του ΔΣΕ που βρισκόταν πάντα στην πρώτη γραμμή.

Στη μάχη αυτή, όπως παρουσιάζεται και στο βιβλίο, αναφέρεται με επιστολή του στο «Ρ» ο Αχιλλέας Προύτσαλης διοικητής της ΣΤ' Σειράς της Σχολής Αξιωματικών, αντισυνταγματάρχης του ΔΣΕ και σημειώνει, ανάμεσα στα άλλα:

Η μεγάλη επιχείρηση των ανταρτών για την κατάληψη του υπερισχυρού οχυρού στα πατώματα Γράμμου, που ήταν μια προωθημένη βάση στρατηγικής σημασίας, που επέλεξε η διοίκηση της 8ης Μεραρχίας του κυβερνητικού στρατού στο κέντρο του Γράμμου, αποτελούσε το κύριο προπύργιο σ' αυτήν την περιοχή. Το αμυντικό σύμπλεγμα στα πατώματα είχε κυκλικό σχήμα με μελετημένο σύστημα οχυρωματικών έργων. Με ένα πυκνό δίκτυο από πολυβολεία και αμπριά με γερά σκέπαστρα, που συνδέονταν μεταξύ τους με χαρακώματα επικοινωνίας. Σε όλη την περίμετρο της κυκλικής άμυνας, και σε απόσταση 50 μέτρων μπροστά απ' αυτή είχαν κοπεί όλα τα δέντρα και είχε δημιουργηθεί μια γυμνή λωρίδα που εξασφάλιζε την ορατότητα των αμυνόμενων. Σ' αυτή τη λωρίδα στήθηκαν τρεις περιφράξεις με συρματοπλέγματα, κλιμακούμενα σε βάθος, και στην επιφάνεια αυτού του εδάφους, τοποθετήθηκαν ατομικές νάρκες.

Η πρώτη γραμμή άμυνας

Το σύστημα πυρός στην πρώτη γραμμή άμυνας είχε σχεδιαστεί κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να βάλλεται παντού με διασταυρωμένα πυρά και δεν υπήρχαν απυρόβλητα σημεία. Τα πατώματα είχαν την άμεση υποστήριξη 16 πυροβόλων και τη μόνιμη εποπτεία της αεροπορίας. Η φρουρά αποτελούνταν από 350 άνδρες του 582 τάγματος της 75ης ταξιαρχίας, εφεδρεία 2 τάγματα, που στάθμευαν ένα στο Κάντσικο και ένα στην Οξιά. Διέθετε όλμους αντιαρματικά πυροβόλα «πίατ», υπόγειες αποθήκες όπου φυλάσσονταν άφθονα πυρομαχικά, τρόφιμα, πόσιμο νερό, υπήρχε εφεδρική δύναμη στη διάθεση της διοίκησης και, σε περίπτωση ανάγκης, η φρουρά να είναι σε θέση να διεξάγει αυτόνομη άμυνα σε συνθήκες μακρόχρονης πολιορκίας.

Τα πατώματα είχαν μεταβληθεί σε κύριο προμαχώνα και απόρθητο φρούριο του κυβερνητικού στρατού. Η κατάληψή τους ήταν μια γενικότερη προσπάθεια και ζωτική ανάγκη για την άμυνα του ΔΣΕ στο Γράμμο. Ο σχεδιασμός, η οργάνωση και ο συντονισμός της επιχείρησης ανατέθηκε από τη διοίκηση του κλιμακίου του Γενικού Αρχηγείου στο Γράμμο στη διοίκηση της 9ης Μεραρχίας, με διοικητή τον υποστράτηγο του ΔΣΕ Ζηγούρα Μήτσο (Παλαιολόγο), με επιτελάρχη τον συντ/ρχη Γιώργο Αβούρα. Η εκτέλεση και προετοιμασία της επιχείρησης με τη συγκατάθεση του προέδρου του Πολεμικού Συμβουλίου του ΔΣΕ Νίκου Ζαχαριάδη ανατέθηκε στη διοίκηση της ταξιαρχίας αξιωματικών της ΣΤ' Σειράς της Σχολής Αξιωματικών Γενικού Αρχηγείου (ΣΑΓΑ).

Ο συγγραφέας Δ. Κατσής κατέβαλε τεράστιες προσπάθειες, δούλεψε σκληρά για να πετύχει την πιο άρτια περιγραφή κι αξιολόγηση αυτής της πολύπλοκης επιχείρησης, η οποία σχεδιάστηκε, οργανώθηκε, καθοδηγήθηκε και εκτελέστηκε στην εντέλεια. Αυτή η φιλότιμη προσπάθεια έγινε δυνατό να υλοποιηθεί χάρη στις προσωπικές συναντήσεις που είχε με 50 και πλέον μαθητές και διοικητές της Σχολής, αυτόπτες μάρτυρες αυτής της μάχης. Ιδιαίτερα εντυπωσιακές και πειστικότατες είναι οι πολλές επώνυμες αφηγήσεις αυτών που συμμετείχαν, όπως και αρκετές φωτογραφίες.

Προετοιμασία και δυνάμεις

Στο στάδιο προετοιμασίας εκπαιδεύτηκαν ειδικά τμήματα της ΣΑΓΑ που θα έριχναν τους αυτοσχέδιους σταυρούς με εκρηκτικές ύλες και θα εκτόξευαν τα «πάντζερ». Επιλέχτηκε η κατεύθυνση που θα ανοιγόταν το ρήγμα, στα βόρεια των πατωμάτων. Πραγματοποιήθηκαν δυο αναγνωρίσεις σε απόσταση 150 μέτρων από τα συρματοπλέγματα, που οδήγησαν στις πρώτες απώλειες σε νεκρούς και τραυματίες από τα ναρκοπέδια και πιάστηκε από τους ανιχνευτές αιχμάλωτος από τη φρουρά. Οι σαμποτέρ βγάλανε αρκετές νάρκες.

Στην επιχείρηση για την κατάληψη των πατωμάτων πήραν μέρος 2 τάγματα και ένας λόχος ανιχνευτών της Σχολής, τμήμα σαμποτέρ και λόχος τραυματιοφορέων της 9ης Μεραρχίας. Για πλαγιοφυλακές χρησιμοποιήθηκε ένα τάγμα της 8ης Μεραρχίας. Η επιχείρηση είχε την υποστήριξη δυο πυροβολαρχιών με 4 πυροβόλα, 2 αντιαρματικά και 8 ομαδικούς όλμους. Ο συσχετισμός σε βαρύ οπλισμό και ισχύ πυρός ήταν 2-1 προς όφελος του κυβερνητικού στρατού. Η επίθεση άρχισε ώρα 5.00 το πρωί τις 30 Μάη 1949, με το 2ο τάγμα με τον τολμηρό λαϊκό διοικητή Αντώνη Τσακμάκη, που θα έδινε το κύριο χτύπημα. Το 1ο τάγμα του Στέργιου Κόκκα και ο λόχος ανιχνευτών του Α. Τσαλίκη (Αδάκρυτου) ήταν εφεδρεία της διοίκησης.

Επίθεση σε «κόλαση πυρός»

Με την προπαρασκευή του πυροβολικού το τμήμα σαμποτέρ, με επικεφαλής τον Δρίγκα, με εκρηκτικά στην κατεύθυνση του ρήγματος ανατινάζει κορμούς πεύκων και με το πέσιμό τους ανατινάζονται ναρκοπέδια. Ακολουθεί η ορμητική επίθεση του πεζικού. Μόλις πάτησαν το επισημασμένο πεδίο βρέθηκαν μπροστά σε ένα πυκνό φράγμα από διασταυρούμενα καταιγιστικά πυρά. Τα πάντα θερίζονταν από τις εκρήξεις, πέφτουν λεβέντικα κορμιά σ' αυτήν την πύρινη γη. Μαζί με τους ηρωικούς αξιωματικούς έπεσε στο πρώτο συρματόπλεγμα ο λαϊκός διοικητής λόχου Παναγιώτης Τερζόπουλος (Πανίκας). Οι τυχεροί που μείνανε ζωντανοί συνεχίζουν με ακμαίο ηθικό την επίθεση. Μετά από έξι ώρες το τάγμα κατόρθωσε να φτάσει στο σημείο του 3ου συρματοπλέγματος, εκεί καθηλώνεται. Ο ταγματάρχης Τσακμάκης κάνει ακόμα μια προσπάθεια. Δίνει εντολή να αρχίσει έφοδο ο ίδιος με το «πάντζερ». Είναι μπροστάρης με το σύνδεσμό του Νίκο Μπακούρα. Προλαβαίνει και το ρίχνει. Εκεί, όμως, τραυματίζεται θανάσιμα και υποκύπτει.

Τη συνέχιση της επίθεσης, με εντολή, αναλαμβάνει ο έμπειρος και καλός οργανωτής διοικητής του 1ου Τάγματος Στέργιος Κόκκας που επέλεξε για εμπροσθοφυλακή τον επίλεκτο τολμηρό διοικητή λόχου τον Πέτρο Κουκίδη, με ΠΕ τον Ιάκωβο Κυριακίδη με το επίλεκτο τμήμα κρούσης. Ανάμεσα σ' αυτούς ήταν οι: Σέχι Χαμίτ, Γαβριηλίδης Αρίστος, Μυτόπουλος Παναγιώτης, Φαλλάγκας Κώστας, Καρυπίδης Χριστόφορος, Παυλίδης Κώστας και άλλοι. Με την προπαρασκευή του πυροβολικού του ΔΣΕ σαν μια πύρινη σιδερένια δύναμη, κάτω από τα πυρά, προωθούνται στο σημείο εφόδου. Εκτοξεύουν ομαδικά τα «πάντζερ» στα εχθρικά πολυβολεία, και με ορμητική έφοδο των γενναίων αξιωματικών διασχίζουν τα συρματοπλέγματα, καταλαμβάνουν ένα μέρος από τα χαρακώματα και πολυβολεία του βασικού υψώματος στα πατώματα και πιάνουν 8 αιχμαλώτους. Ανοίγεται, έτσι, το πρώτο ρήγμα στο συμπαγές αμυντικό σύστημα του αντιπάλου.

Η διοίκηση της φρουράς ενεργεί αμέσως σε δυο κατευθύνσεις, με το μαζικό βομβαρδισμό του πυροβολικού και της αεροπορίας επιδιώκει να κλείσει το ρήγμα και την προώθηση δυνάμεων προς τα πατώματα. Με την εφεδρεία της ενεργεί αντεπίθεση για την ανακατάληψη των χαμένων θέσεων που, όμως, ανατρέπεται από την αντίσταση που πρόβαλαν οι αξιωματικοί της ΣΑΓΑ. Η διοίκηση της ταξιαρχίας πήρε όλα τα μέτρα να κρατήσει τις θέσεις στο προγεφύρωμα με προοπτική να το διευρύνει. Γι' αυτό με εντολή της όλες οι δυνάμεις με πυρομαχικά, «πάντζερ», ολμίσκους, και πολυβόλα, κάτω από αρκετές δυσκολίες προωθούνται από επισημασμένο σημείο, που βαλλόταν όμως, και χρειάστηκε στο στενό διάδρομο που υπήρχε, οι μαχητές μας να δρασκελούν ανάμεσα από τα πτώματα των νεκρών συμπολεμιστών τους.

Κρίσιμη καμπή

Η εξέλιξη της μάχης βρισκόταν σε μια κρίσιμη καμπή, η τύχη της κρέμονταν από μια κλωστή. Διεξαγόταν ένας πόλεμος θέσεων, με ισορροπία δυνάμεων. Στη διοίκηση πρόβαλε επιτακτικά η ανάγκη για άνοιγμα νέου ρήγματος. Επιλέχτηκε ο ανατολικός τομέας των πατωμάτων. Πριν την επίθεση προηγείται μια εύστοχη βολή του πυροβολικού μας. Για εμπροσθοφυλακή επιλέχτηκαν οι τρεις επίλεκτοι λεβέντες ανιχνευτές Γιώργος Κατσής, Φάνης Καστανάς και Γιώργος... που θα τους υποστήριξε με το οπλοπολυβόλο. Τη στιγμή που ήταν έτοιμοι να κινηθούν, έπεσε νεκρός ο σκοπευτής.

Τα δυο τολμηρά παλικάρια με άλματα συνεχίζουν να προχωρούν προς το στόχο, πλησιάζουν το αμπρί ενός πολυβολείου, πιάνουν την είσοδο με προτεταμένα τα αυτόματα και ο Γιώργος αποτείνεται στους φαντάρους: «Είστε αιχμάλωτοι κάθε κίνηση σημαίνει θάνατος, ο ΔΣΕ εγγυάται τη ζωή σας». 22 στρατιώτες και δυο αξιωματικοί παραδόθηκαν. Χάρη στην ανδρεία, τόλμη και πρωτοβουλία των γενναίων ανιχνευτών δημιουργήθηκε ρήγμα και διάσπαση της άμυνας στον ανατολικό τομέα. Το ρήγμα αμέσως διευρύνθηκε με την επίθεση του λόχου ανιχνευτών και όλης της δύναμης της ΣΑΓΑ που ενεργούσε επίθεση σ' όλο το μέτωπο. Μετά από δεκάωρη μάχη με θυσίες 39 νεκρούς και 72 τραυματίες οι επίλεκτοι αξιωματικοί της ΣΑΓΑ σαρώνουν την αντίσταση του πανίσχυρου αμυντικού οχυρού. Βγάλανε ένα τάγμα στρατού εκτός μάχης και πιάσανε 172 αιχμαλώτους.

Σ' αυτή την αναμέτρηση νικητές βγήκαν οι αξιωματικοί της ΣΤ σειράς της ΣΑΓΑ που έδειξαν πρότυπα ανδρείας, αυτοθυσίας, ηρωισμού και πολεμικής τέχνης. Στο σύνολό τους ήταν εθελοντές - μέλη του ηρωικού ΚΚΕ, που αγωνίζονταν για μια Ελλάδα ανεξάρτητη λαοκρατική.

Η απώλεια των πατωμάτων ήταν μια σοβαρή ήττα του κυβερνητικού στρατού. Γι' αυτό τις 2 Ιούνη δυο τάγματα και δυο διλοχίες στρατού ενεργούν επίθεση από το Νότιο τομέα για την ανακατάληψη. Ομως ανατρέπονται από το τάγμα του Γιώργου Αμανατιάδη της 8ης Μεραρχίας και της ΣΑΓΑ που στάλθηκε για ενίσχυση. Με την απώλεια των πατωμάτων ο κυβερνητικός στρατός εγκατέλειψε τα υψώματα Προφήτη Ηλία, Οξιάς και Θεοτόκου και ευθυγράμμισε το μέτωπο νοτίως Σαρανταπόρου. Ακόμα μια φορά συγχαίρω τον Δ. Κατσή.

Πηγή: Ριζοσπάστης 14 Μάρτη 2001, 10 Ιούλη 2016