Η Αντίσταση στη Κεντρική Μακεδονία

Oι ΕΛΑΣίτες της Μακεδονίας χτυπάνε τους Γερμανούς αδιάκοπα. Οι απώλειες των ανταρτών είναι τεράστιες, μα δεν πτοούνται, στο Βουνό βγήκαν για πόλεμο. O Γερμανός συνταγματάρχης Σμιτ Ρίχμπερκ στις εκθέσεις του εκφράζει σεβασμό για την «αντοχή των κατά την διάρκεια των μαχών», για την περιφρόνηση των κατοίκων της Μακεδονίας στα εφαρμοζόμενα αντίποινα και προβλέπει: «Oι ενισχυμένες ηθικά απ' τις επιτυχίες τους αντάρτικες δυνάμεις προβλέπεται πως θα πολλαπλασιάσουν τις εναντίον των τμημάτων μας επιθέσεις τους». Έτσι και έγινε. «Το αντάρτικο κίνημα προσέλαβε τώρα μια άγνωστη μέχρι τώρα έκταση και αυξήθηκε πάρα πολύ σε ποσοτικό όγκο. Oι πράξεις σαμποτάζ εναντίον των οδικών και σιδηροδρομικών κόμβων, όπου διέρχονται οι μεταφορές μας, οι καλά οργανωμένες στρατιωτικές επιθέσεις εναντίον δικών μας στρατηγικών θέσεων και οι αιφνιδιασμοί των ανταρτών στις περιοχές που κατέχονται από Γερμανούς αποτελούν πια συνηθισμένα καθημερινά γεγονότα». (Μαθιόπουλος, Αντίσταση) Το ανθρώπινο κόστος για τον ΕΛΑΣ είναι τεράστιο. Oι πολύνεκρες φονικές μάχες του ΕΛΑΣ με τους Γερμανούς διαδέχονται η μία την άλλη: «Στη Βόρεια Ελλάδα πραγματοποιήθηκαν επανειλημμένες επιθέσεις των ανταρτών – ιδιαίτερα στις οροσειρές Βέρμιου και Πάικου. [...] Στην περιοχή Καστοριάς και Φλώρινας διενεργήθηκαν επιθέσεις των ανταρτών εναντίον στρατηγικών θέσεων». (Μαθιόπουλος, Αντίσταση) Σίγουρα το πιο άγριο, το πιο ανηλεές μέτωπο το έχει ανοίξει ο ΕΛΑΣ με τους Βούλγαρους.

• 8/4/1941 Από το σανατόριο στο Ασβεστοχώρι Θεσσαλονίκης δραπετεύουν 12 στελέχη και μέλη του ΚΚΕ.
• 9/4/1941 Οι Γερμανοί μπαίνουν στην Θεσσαλονίκη. Την ίδια στιγμή σε εργατική συνοικία της πόλης σε σύσκεψη των δραπετών του Ασβεστοχωρίου και άλλων κομμουνιστών συντάσσεται η πρώτη προκήρυξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα.
  Περισσότερα:Η κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί.


• Θεσσαλονίκη 20/5/1941 Πραγματοποιείται το πρώτο σαμποτάζ στην Θεσσαλονίκη από μέλη της οργάνωσης «Ελευθερία». Η οργάνωση αυτή είχε συγκροτηθεί από τους κομμουνιστές που απέδρασαν από το Σανατόριο Ασβεστοχωρίου, με απόφαση του Γραφείου Μακεδονίας του ΚΚΕ. Σε αντίποινα οι Γερμανοί συλλαμβάνουν 297 πατριώτες και τους φυλακίζουν στο στρατόπεδο Παύλου Μελά.
  Περισσότερα:Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ».


• Θεσσαλονίκη 25/4/1941 Κυκλοφορεί στην Θεσσαλονίκη σε χιλιάδες αντίτυπα το Μανιφέστο του Γραφείου της Κ.Ε. του ΚΚΕ για την Μακεδονία – Θράκη, που καλεί τον λαό σε αγώνα κατά των κατακτητών. Οι Γερμανοί συλλαμβάνουν 20 πατριώτες που υπέδειξε η ελληνική Ασφάλεια σαν κομμουνιστές.



• Οργάνωση "Ελευθερία" Η πρώτη αντιστασιακή οργάνωση στην Ευρώπη ιδρύθηκε στη συνοικία Επτάλοφος της Θεσσαλονίκης με το όνομα «Ελευθερία», στις 15 Μαΐου 1941 (περίπου ένα μήνα μετά την κατάληψη της πόλης από τα γερμανικά στρατεύματα) και εξέδιδε την ομώνυμη εφημερίδα στο παράνομο τυπογραφείο της Επταλόφου. Η ίδρυση έγινε με πρωτοβουλία των Παρασκευά Μπάρμπα (ΚΚΕ), Απόστολου Τζανή (ΚΚΕ), Ιωάννη Πασαλίδη (Ελληνικό Σοσιαλιστικό Κόμμα), Σίμου Κερασίδη (ΚΚΕ), Αθανάσιου Φείδα (Αγροτικό Κόμμα), Ιωάννη Ευθυμιάδη (Δημοκρατική Ένωση) και του στρατιωτικού Δημήτριου Ψαρρού. Η «Ελευθερία» συγκρότησε τις δύο πρώτες ένοπλες αντάρτικες ομάδες, τον «Αθανάσιο Διάκο» στα Κρούσσια του Κιλκίς με αρχηγό τον Χριστόδουλο Μόσχο (καπετάν Πέτρο) και τον «Οδυσσέα Ανδρούτσο» στη Βισαλτία των Σερρών με αρχηγό τον Αθανάσιο Γκένιο (καπετάν Λασσάνη), που δρούσαν κατά γερμανικών στόχων, καθώς η Κεντρική Μακεδονία ήταν στη γερμανική ζώνη ελέγχου. Μία τρίτη αντιστασιακή ομάδα δημιουργήθηκε το ίδιο χρονικό, περίπου διάστημα στην ορεινή περιοχή του Κιλκίς, υπό την αρχηγία του ταγματάρχη (ΠΒ) Βασιλείου Μερκουρίου.
  Περισσότερα:Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ».


• Νέος Σκοπός - Ανταρτοομάδα Μία από τις πρώτες ομάδες αντίστασης, και μάλιστα ένοπλη, σχηματίστηκε το Μάη 1941 στο Νέο Σκοπό Σερρών, από νέους, που ο καθένας τους είχε κρυμμένο όπλο και πυρομαχικά.
  προΕΛΑΣίτικες ένοπλες ομάδες



• Προβατάς - Μονοκκλησιά - Κουμαριά Ανταρτοομάδες Μάης 1941 Η ομάδα δρούσε από τις πρώτες μέρες της Κατοχής μεταξύ των χωριών Προβατά, Μονοκκλησιά και Κουμαριά και αποτελούνταν από τον Γιάννη Χουρμά, που μόλις είχε επιστρέψει από τη Φολέγανδρο όπου ήταν εξόριστος, κι επίσης τον Ευριπίδη Βαβαλή και τον Ηλία Ματσούκα. Οι τρεις νέοι, οπλισμένοι με αυτόματα και χειροβομβίδες, χτύπησαν στις 25 Ιούνη 1941 το βουλγαρικό φυλάκιο του Στρυμόνα μεταξύ Μονοκκλησιάς και Κουμαριάς.
  προΕΛΑΣίτικες ένοπλες ομάδες



• Αθανάσιος Διάκος Στα τέλη Ιουλίου 1941, οργανώνοντας τον αγώνα ενάντια στον κατακτητή, η οργάνωση «Ελευθερία» δημιουργεί τις πρώτες ανταρτοομάδες στην ηπειρωτική Ελλάδα: -Στην περιοχή του Κιλκίς, την ανταρτοομάδα «Αθανάσιος Διάκος», με αρχηγό τον Χρήστο Μόσχο, (καπετάν Πέτρο), από την Χαλκιδική, δάσκαλο στην Μαυροπλαγιά Κιλκίς, έφεδρο αξιωματικό και υπαρχηγό τον Γιάννη Καριοφύλη (Στάθης) από τα Πορρόια Σερρών και σύνδεσμό με το Μακεδονικό Γραφείο του ΚΚΕ τον Χρήστο Αποστολίδη («Κεραυνός»).
  Περισσότερα:Η δράση του «Αθανασίου Διάκου».


• Ανταρτοομάδα "Οδυσσέας Ανδρούτσος" Η ομάδα αυτή, στην οποία είχαν καταταγεί εβδομήντα πέντε (75) άντρες, είχε ως αρχηγό της αρχικά τον παλιό κομμουνιστή Στέργιο Μουδιώτη, από την Ευκαρπία Νιγρίτας και από τον Σεπτέμβριο του 1941, τον έφεδρο ανθυπολοχαγό Θανάση Γκένιο (Λασσάνη), ενώ υπαρχηγός της ήταν ο επίσης έφεδρος ανθυπολοχαγός, Περικλής Σταματόπουλος. Την όλη κίνηση στην περιοχή της Νιγρίτας, συντόνιζε από την πλευρά του Μακεδονικού Γραφείου ο Τέγος Αλεξανδρίδης. «Μαγιά» για την ανάπτυξη του «Οδυσσέα Ανδρούτσου, είχε αποτελέσει η ανταρτοομάδα την οποία είχε συγκροτήσει στη θέση «Κρυονέρι» των Κερδυλίων, ακόμη από τις αρχές του καλοκαιριού του 1941, ο έφεδρος λοχίας στο στρατό και εξόριστος κομμουνιστής στη Φολέγανδρο, Στέργιος Μουδιώτης.
  Περισσότερα:Η ανταρτοομάδα των Κερδυλίων (Οδυσσέας Ανδρούτσος).


• Θεσσαλονίκη-το πρώτο σαμποτάζ 20/5/1941 Πραγματοποιείται το πρώτο σαμποτάζ στην Θεσσαλονίκη από μέλη της οργάνωσης «Ελευθερία». Η οργάνωση αυτή είχε συγκροτηθεί από τους κομμουνιστές που απέδρασαν από το Σανατόριο Ασβεστοχωρίου, με απόφαση του Γραφείου Μακεδονίας του ΚΚΕ. Σε αντίποινα οι Γερμανοί συλλαμβάνουν 297 πατριώτες και τους φυλακίζουν στο στρατόπεδο Παύλου Μελά.
  Περισσότερα:Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ».


• Νιγρίτα 14/7/1941 Η οργάνωση «Ελευθερία» βγάζει την πρώτη ένοπλη ομάδα στο βουνό Κερδύλια της Νιγρίτας. Αποτελούνταν από 60 ένοπλους με επικεφαλής τον έφεδρο ανθυπολοχαγό Γκένιο Θανάση (Λασσάνης) και είχε το
• «Οδυσσέας Ανδρούτσος».
  Περισσότερα:Η ανταρτοομάδα των Κερδυλίων (Οδυσσέας Ανδρούτσος).


• Κεντρική Μακεδονία 7/9/1941 Η πρώτη ανταρτική δράση στην Κεντρική Μακεδονία. Αντάρτες της ομάδας «Οδυσσέας Ανδρούτσος» αφοπλίζουν τους σταθμούς χωροφυλακής Μαυροθάλασσας, Νέας Ευκαρπίας και Δάφνης της επαρχίας Νιγρίτας.
  Περισσότερα:Η ανταρτοομάδα των Κερδυλίων (Οδυσσέας Ανδρούτσος).


• Μουριές 13/9/1941 Αντάρτες της ομάδας «Αθανάσιος Διάκος» ανατινάζει την σιδηροδρομική γέφυρα Μουριών στην Μακεδονία.
  Περισσότερα:Η δράση του «Αθανασίου Διάκου».


• Λαχανάς - Θεσσαλονίκη 23/9/1941 Αντάρτες της ομάδας «Αθανάσιος Διάκος» χτυπάνε στο 62ο χιλιόμετρο της οδού Λαχανά – Θεσσαλονίκης γερμανικό αυτοκίνητο το οποίο καίνε, σκοτώνοντας τους τρεις Γερμανούς που επέβαιναν.
  Περισσότερα:Η δράση του «Αθανασίου Διάκου».


• Αξιούπολη 3/12/1942 Αντάρτες του ΕΛΑΣ Πάικου αιφνιδιάζουν την φρουρά της μεγάλης γέφυρας του Αξιού κοντά στην Αξιούπολη. Σκοτώθηκαν οι Γερμανοί της φρουράς, το τμήμα χωροφυλακής που ήταν η βασική δύναμη πέρασε με το μέρος των ανταρτών.



• 19ο χιλ Κατερίνης-Ελασσόνας 17/2/1943 Τμήματα του ΕΛΑΣ Πιερίων αιφνιδιάζουν γερμανοφασιστική φρουρά στο 19ο χιλιόμετρο Κατερίνης – Ελασσόνας απελευθερώνοντας 60 κρατούμενους.



• Ενέδρα ΕΛΑΣ 18/2/1943 Τμήματα του Βορείου και Νοτίου Ολύμπου, σε συνεργασία, χτυπούν στην θέση Σανατόριο Πέτρας την φάλαγγα των αυτοκινήτων και απελευθερώνουν τους χωρικούς της Μόρνας. Σκοτώθηκαν 40 Γερμανοί και κάηκαν 3 αυτοκίνητα.



• Νάουσα 31/3/1943 Τμήμα του ΕΛΑΣ μπαίνει στην Νάουσα. Αφοπλίζει την χωροφυλακή, αιχμαλωτίζει 4 Γερμανούς και αποχωρεί το απόγευμα της ίδιας μέρας.



• Ελασσόνα 18/4/1943 Στον δρόμο Κατερίνης Ελασσόνας ο ΕΛΑΣ χτυπά γερμανικό τμήμα 450 αντρών. Γίνεται 6ωρη σκληρή μάχη. Απώλειες για τους Γερμανούς 50 νεκροί και ο διοικητής του τμήματος και 70 τραυματίες. 20 μαχητές του ΕΛΑΣ έπεσαν σε αυτή την μάχη.



• θέση “Παπά-Τσεσμέ” 7/11/1943 Στις 7 Νοεμβρίου έγινε η πρώτη σύγκρουση του ΕΛΑΣ με τις βουλγαρικές δυνάμεις στην περιοχή του Μενοικίου. Βουλγαρικό τμήμα χωροφυλακής που έκανε εκκαθαριστική επιχείρηση αποκρούστηκε στη θέση “Παπά-Τσεσμέ” ενώ ένα μεγαλύτερο εχθρικό τμήμα αποκρούστηκε την επομένη στην Κάτω Βροντού. Αναφέρεται ένας νεκρός του ΕΛΑΣ ο Βασίλης Σαρηγιαννίδης ή Νούσκαλης ενώ, κατά τις ελληνικές πηγές, οι απώλειες των Βουλγάρων ήταν τέσσερις νεκροί και έξι τραυματίες.



• Πηγή μεταλλεία 25/12/1943 Μάχη του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ στα μεταλλεία της Πηγής.



• Πλάγια 25-26/12/1943 Στις 25 προς 26 Δεκεμβρίου 1943, τη νύχτα, δυνάμεις ανταρτών του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ που έδρευε στο Πάικο και Βρετανών καταστροφέων, υπονόμευσαν και κατέστρεψαν τη σιδηροδρομική γραμμή στα «στενά της τσιγγάνας» πετυχαίνοντας παράλληλα και τον εκτροχιασμό τρένου που κινούνταν από την Αξιούπολη στην Ειδομένη.



• Λιβάδια (Μεγάλα) 13/1/1944 Τμήμα του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ χτυπάει με ενέδρα στη θέση «Αεροδρόμιο» βόρεια του χωριού Μεγάλα Λιβάδια της Γουμένισας και διαλύει γερμανικό τμήμα 70 ανδρών που κινούταν προς τα χωριά του Πάικου. Σκοτώθηκαν 20 και αιχμαλωτίστηκαν 18 γερμανοί. Πάρθηκαν λάφυρα 1 όλμος, 3 οπλοπολυβόλα, 50 όπλα και άλλα υλικά.



• Βέροια 23/1/1944 Κοντά στην Βέροια ο ΕΛΑΣ κτυπά τμήμα γερμανοφασιστών σκοτώνοντας 11 Γερμανούς.



• Αραβησσος 3/2/1944 Τμήματα του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ χτυπούν τους Γερμανούς φασίστες και τους ταγματασφαλίτες στην Αραβησσό.



• Άγιος Πέτρος 6/3/1944 και 16/3/1944 Τμήματα του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ χτυπούν τους ταγματασφαλίτες στον Άγιο Πέτρο.



• Μεσιά 6/3/1944 και 16/3/1944 Τμήματα του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ χτυπούν τους ταγματασφαλίτες στην Μεσιά.



• Άρνισσα 24/3/1944 Γερμανική δύναμη από 700 άντρες, που κινούταν από Άρνισσα προς Κέδρο πέφτει σε ενέδρα της ΙΧ μεραρχίας του ΕΛΑΣ. Οι απώλειες των Γερμανών 79 νεκροί και πολλοί τραυματίες.



• Λαϊλιά 25/3/1944 Ανήμερα της 25ης Μαρτίου το τμήμα του ΕΛΑΣ στο Λαϊλιά Σερρών δέχτηκε επίθεση από βουλγαρικές δυνάμεις. Οι αντάρτες, που αιφνιδιάστηκαν, είχαν ετοιμάσει γιορτή για την επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης και είχαν προσκαλέσει αντιπροσώπους από τις οργανώσεις του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ της περιοχής. Περίπου εξήντα πολίτες δέχτηκαν επίθεση στον οικισμό Βλάχικα Καλύβια όπου είχαν διανυκτερεύσει.
  Οι βουλγαρικές δυνάμεις κατέλαβαν τον οικισμό και τον πυρπόλησαν ενώ πυροβολούσαν τους πολίτες που έφευγαν καταδιωκόμενοι να γλιτώσουν. Οι αντάρτες συμπτύχθηκαν και οχυρώθηκαν σε πιο απρόσιτες θέσεις απ’ όπου προσπάθησαν να αντισταθούν αλλά μάταια αφού ο βουλγαρικός στρατός κατάφερε να τους απωθήσει.
  Συνολικά έντεκα αντάρτες και πολίτες έχασαν τη ζωή τους ενώ άλλοι δέκα έπαθαν κρυοπαγήματα. Νεκροί αναφέρονται οι Δημήτρης Χατζής από το Αηδονοχώρι, οι Νικόλαος Καμήλαλης και Ιωάννης Πλίτσης από τις Σέρρες, ο Χρήστος Λίθαρης από την Πεντάπολη και ο Αγάθων Ταχματζίδης από την Σκοπιά Σερρών. Το χτύπημα για τις μικρές δυνάμεις του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ στην περιοχή των Σερρών ήταν πολύ μεγάλο ενώ τα πρώτα νέα που έφτασαν στο Παγγαίο ήταν πως ολόκληρο το τμήμα του Λαϊλιά είχε εξολοθρευτεί. Ο λόχος του Λαϊλιά αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το βουνό στις 27 Μαρτίου και να περάσει στο Μενοίκιο.



• Παλατίτσια - Μελίκη 1/4/1944 Τμήματα του ΕΛΑΣ χτυπούν αιφνιδιαστικά τμήμα Γερμανών που κινήθηκε προς τα χωριά Παλατίτσια και Μελίκη Πιερίων. Απώλειες του εχθρού: 47 νεκροί και 15 αιχμάλωτοι.



• Λεπτοκαρυά 2/4/1944 Ο λόχος μηχανικού του 5ου συντάγματος του ΕΛΑΣ ενεργεί σαμποτάζ και επίθεση κατά γερμανικής αμαξοστοιχίας νότια του σταθμού Λεπτοκαρυάς, στη γραμμή Κατερίνη – Λάρισα.



• Βέροια 6/4/1944 Επίλεκτο τμήμα του 16ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ εισχωρεί με πολιτικά ρούχα μέσα στην Βέροια, όπου υπήρχε ισχυρή γερμανική φρουρά, και χτυπά τους προδότες του Πούλου. Απώλειες εχθρού 83 νεκροί και πολλοί τραυματίες. Σε αντίποινα οι Γερμανοί εκτελούν 80 κάτοικους της Βέροιας.



• Περίκλεια 7/4/1944 Τμήματα του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ χτυπούν τους Γερμανούς φασίστες και τους ταγματασφαλίτες στην Περίκλεια Αλμωπίας.



• Μαυροβούνι 12/4/1944 Τμήματα του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ χτυπούν τους ΓερμανοΙταλούς φασίστες στο Μαυροβούνι.



• Πιέρια Όρη 13/4/1944 Πάνω από 2.000 Γερμανοί πραγματοποιούν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στα Πιέρια. Μετά από 6 μέρες σκληρών μαχών με τμήματα του ΕΛΑΣ και αφού υποστούν απώλειες 100 νεκρών και πολλών τραυματιών αναγκάζονται να υποχωρήσουν.



• Βέρμιο 22/4/1944 Ισχυρές γερμανικές δυνάμεις από 7 φάλαγγες υποστηριζόμενες από πυροβολικό, Πουλικούς, ΠΑΟτζίδες και Ες – Ες επιχειρούν να εκκαθαρίσουν το Βέρμιο. Επί μία βδομάδα το 16ο Σύνταγμα και τμήμα της Χ μεραρχίας του ΕΛΑΣ δίνουν σκληρό αγώνα και όταν τελείωσαν τα πυρομαχικά διέφυγαν σε γειτονικές περιοχές. Κατά την διάρκεια της επιχείρησης οι κατακτητές έκαψαν πάνω από 7 χωριά και εκτέλεσαν πάνω από 500 άτομα, τα περισσότερα γυναίκες που κάηκαν μέσα σε εκκλησιές και αχυρώνες.



• Βέροια 11/5/1944 Τμήματα του ΕΛΑΣ εκτροχιάζουν αμαξοστοιχία κοντά στην Βέροια. Απώλειες εχθρού πάνω από 100 νεκροί και τραυματίες.



• Πολυπλάτανος - Αγγελοχώρι 18/5/1944 Τμήματα του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ χτυπούν ταγματασφαλίτες και Γερμανούς στον Πολυπλάτανο και Αγγελοχώρι.



• Νάουσα 25/6/1944 Τμήμα του 16ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ μπήκαν στην Νάουσα απομόνωσαν την Γερμανική φρουρά και πήραν από εργοστάσιο Λαναρά 220 φορτία ύφασμα, ρουχισμό κουβέρτες και δέρματα.



• Γουμένισσα 4-7/7/1944 Τμήματα του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ χτυπούν τους γερμανοπαοτζήδες στην Γουμένισσα.



• Γιαννιτσά 7/7/1944 Τμήματα του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ χτυπούν τους Γερμανούς φασίστες και τους ταγματασφαλίτες στα Γιαννιτσά.



• Μετόχι Προδρόμου - Βεργίνα - Παλατίτσια 13/7/1944 1300 χιτλερικοί και εθνοπροδότες επιχειρούν να πάρουν την σοδειά από τα χωριά Παλατίτσια, Βεργίνα και Μετόχι. Στην μάχη που ακολούθησε με το 350 τάγμα του ΕΛΑΣ, σκοτώθηκαν 80 Γερμανοί και ταγματασφαλίτες, και πιάστηκαν 60 αιχμάλωτοι από τους οποίους 30 Γερμανοί.



• Μουχαρέμ Χάνι 6/8/1944 Τμήματα του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, ανατινάζει στο Μουχαρέμ Χάνι γερμανική αμαξοστοιχία, που μετέφερε πολεμικό υλικό. Η αμαξοστοιχία συνοδευόταν από ισχυρό στρατιωτικό τμήμα, το οποίο εξολοθρεύτηκε στην μάχη που ακολούθησε. Σκοτώθηκαν 190 Γερμανοί και άλλοι 60 αιχμαλωτίστηκαν.
  Περισσότερα:Μουχαρέμ Χάνι: Η μεγαλύτερη μάχη της Εθνικής Αντίστασης.


• Βέροια 9/8/1944 Τμήματα του ΕΛΑΣ μπαίνουν στην Βέροια και απελευθερώνουν 60 κρατούμενους πατριώτες.



• Γιαννιτσά 17-18/8/1944 Τμήματα του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ χτυπούν τους γερμανοπαοτζήδες στα Γιαννιτσά.



• Γοργόπη 5/9/1944 Στο χωριό Γοργόπη Γουμένισσας ταγματασφαλίτες δολοφονούν 13 πατριώτες.



• Νάουσα 9/9/1944 Ο ΕΛΑΣ απελευθερώνει την Νάουσα.



• Γιαννιτσά 14-22/9/1944 Τμήματα του 30ου συντάγματος του ΕΛΑΣ χτυπούν ταγματασφαλίτες στα Γιαννιτσά.



• Σανδάλι 26/9/1944 Τμήματα του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ χτυπούν τους ΓερμανοΙταλούς φασίστες και ΠΑΟτζήδες στο Σανδάλι.



• Χαλκηδόνα 2/10/1944-4/10/1944 Τμήματα του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ χτυπούν τους Γερμανούς φασίστες και τους ταγματασφαλίτες στην Χαλκηδόνα.



• Κιλκίς 4/10/1944 Τμήματα του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ χτυπούν τους ταγματαλήτες στο Κιλκίς.



• Κρύα Βρύση 10/10/1944 Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΥΑΣ ΒΡΥΣΗΣ. Τμήματα του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ χτυπούν τους ταγματασφαλίτες στο χωριό Κρύα Βρύση. Ύστερα από 8ωρη σκληρή μάχη κάμφθηκε η αντίστασή τους και αναγκάστηκαν να παραδοθούν. Πιάστηκαν 400 αιχμάλωτοι ενώ άλλοι 50 σκοτώθηκαν.
  Περισσότερα:Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΥΑΣ ΒΡΥΣΗΣ.


• Κούκος 17/10/1944 Το βράδυ προς 18/10 τμήματα της Χ Μεραρχίας του ΕΛΑΣ καταλαμβάνει το ισχυρότερο οχυρό των ταγματασφαλιτών το χωριό Κούκος στην Δ. Μακεδονία.
  Περισσότερα:Η μάχη στον Κούκο Πιερίας.


• Μουχαρέμ Χάνι 22/10/1944 Τμήματα του ΕΛΑΣ έστησαν ενέδρα και ύστερα από 4ωρη μάχη στο Μουχαρέμ Χάνι αιχμαλώτισαν την φρουρά της Άρνισας. 4 Γερμανοί σκοτώθηκαν ενώ οι υπόλοιποι 45 παραδόθηκαν.



• Καλλίπολη - Τριφύλλι 25-26/10/1944 Τμήματα του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ χτυπούν γερμανική φάλαγγα στο Σανδάλι, Καλλίπολη και Τριφύλλι.



• Έδεσσα 26/10/1944 Ο ΕΛΑΣ απελευθερώνει την Έδεσσα.



• Σκύδρα 26/10/1944 Ο ΕΛΑΣ απελευθερώνει την Σκύδρα.



• Γιαννιτσά 27/10/1944 Τμήματα του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ χτυπούν γερμανική φάλαγγα στα Γιαννιτσά.



• Χαριλάου - Τούμπα - Άνω Πόλη 28/10/1944 Ελαφριά τμήματα ΕΛΑΣιτών μπαίνουν στην συνοικία της Χαριλάου. Λίγο αργότερα ακολουθούν άλλα στην Τούμπα και την Άνω Πόλη. Προετοιμάζεται η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.



• Βέροια 29/10/1944 Η Απελευθέρωση της Βέροιας από τη Γερμανική Κατοχή.
  Περισσότερα:Ο ΕΛΑΣ απελευθερώνει την Βέροια.


• Θεσσαλονίκη 30/10/1944 Ο ΕΛΑΣ απελευθερώνει την Θεσσαλονίκη.
  Περισσότερα:Ο ΕΛΑΣ απελευθερώνει την Θεσσαλονίκη.


• Κούκος 4/11/1944 Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΚΟΥΚΟΥ. Στο χωριό Κούκος Πιερίας ο ΕΛΑΣ εξοντώνει όλες τις συγκεντρωμένες δυνάμεις των μοναρχοφασιστών (περίπου 4.500) που χρησιμοποιήθηκαν για κάλυψη της γερμανικής υποχώρησης.
  Περισσότερα:Η μάχη στον Κούκο Πιερίας.


• Κιλκίς 4/11/1944 4/11/1944: Η Μάχη του Κιλκίς έλαβε χώρα μεταξύ του ΕΛΑΣ από τη μία πλευρά, και εθνικιστικών ομάδων και Ταγμάτων Ασφαλείας της Μακεδονίας από την άλλη. Η μάχη διήρκεσε 9 ώρες και κατέληξε σε πλήρη επικράτηση του ΕΛΑΣ.
  Περισσότερα:Η Μάχη του Κιλκίς.


• Θεσσαλονίκη 1-30/11/1944 Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τον ΕΛΑΣ. Η δράση της Ομάδας Μεραρχιών Μακεδονίας του ΕΛΑΣ, οι κινήσεις και η τακτική των Αγγλων ιμπεριαλιστών για το χτύπημα και την υποταγή του αδούλωτου ελληνικού λαού.
  Περισσότερα:Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τον ΕΛΑΣ.