Μέρος 31ο
Η Ελλάδα μετά την αμερικανική επέμβαση.



dse

Εισαγωγή
Το ντοκουμέντο που δημοσιεύουμε σήμερα είναι έκθεση του ΚΚΕ προς το ΚΚΣΕ με θέμα την κατάσταση στην Ελλάδα μετά την αμερικανική επέμβαση και τη συμφωνία Ελλάδας - Ηνωμένων Πολιτειών της 20ής Ιουνίου 1947. Είναι πιθανό, ότι τέτοιες εκθέσεις ενημερωτικού περιεχομένου το ΚΚΕ πρέπει να έστελνε συχνά προς τα αδελφά κόμματα και το ΚΚ της Σοβιετικής Ενωσης. Η έκθεση τιτλοφορείται "Για την κατάσταση στην Ελλάδα μετά την αμερικανική επέμβαση" και φέρει ημερομηνία 17/7/1947. Ως υπογραφή φέρει ένα "Π". Προφανώς την υπογράφει ο Πέτρος Ρούσος - αναπληρωματικό τότε μέλος του Π. Γ. της ΚΕ του ΚΚΕ - που εκείνο το διάστημα βρισκόταν στο Βελιγράδι και ασχολούνταν - εκτός των άλλων - με τις διεθνείς επαφές του ΚΚΕ και ιδιαίτερα με τις επαφές με τα αδελφά κόμματα των λαϊκών Δημοκρατιών και το ΚΚΣΕ. Η έκθεση βρίσκεται στο "Αρχείο ΚΚΕ - ΑΣΚΙ" (Κ383/Φ:20/33/23).

Η εκθεση αναφέρεται στο θέμα της αμερικανικής επέμβασης και στη σημασία, που αυτή έχει για το παρόν και το μέλλον της Ελλάδας κατά την κρίση του ΚΚΕ. Επίσης εμπεριέχει πληροφορίες για το πογκρόμ κατά του λαϊκού κινήματος που εξαπόλυσε η κυβέρνηση των Αθηνών στις 9 - 10 Ιούλη του 1947, σημειώνεται ο ρόλος των Αγγλων στην Ελλάδα στη νέα κατάσταση, όπου το πάνω χέρι πήραν οι ΗΠΑ, δίνονται πολύτιμες πληροφορίες για τα πολεμικά γεγονότα του πρώτου εξαμήνου του '47 και τέλος εκφράζονται αιτήματα, για βοήθεια προς το ΚΚΕ και το ελληνικό λαϊκοδημοκρατικό κίνημα. Τέλος, η έκθεση συνοδεύεται με προσθήκη, στην οποία καταγράφονται τα υλικά που πρέπει να διαβάσουν οι παραλήπτες της για να κατατοπιστούν πλήρως για την ελληνική πραγματικότητα.

Πρόκειται για ένα σημαντικότατο ντοκουμέντο, αφού πέραν των άλλων πληροφοριών που εμπεριέχει, ειδικά για την παρουσία των Αμερικανών στη χώρα μας, μας δίνει τις εκτιμήσεις, που το ΚΚΕ τότε έκανε. Εκτιμήσεις, που όπως θα διαπιστώσει και ο ίδιος ο αναγνώστης, ήταν ιδιαίτερα διορατικές. Παρουσιάζοντας ολόκληρη την έκθεση ενημερώνουμε τον αναγνώστη, ότι οι μεσότιτλοι με κεφαλαία γράμματα είναι του κειμένου, ενώ αυτοί με μικρά είναι του "Ριζοσπάστη".

Μια έκθεση του ΚΚΕ προς το ΚΚΣΕ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ


Η Ελλάδα προορίζεται για προγεφύρωμα κατά των βαλκανικών λαϊκών Δημοκρατιών και της ΕΣΣΔ υπό την καθοδήγηση των Αμερικανών. Χωρίς αμφιβολία, μετά τη διακήρυξη της απόφασης για την αμερικάνικη "βοήθεια" προς την Ελλάδα και τη μεταβίβαση του ελέγχου πάνω της στα χέρια της Ουάσιγκτον, η γενική κατάσταση στη χώρα οξύνθηκε και χειροτέρεψε.
Από την άλλη μεριά, ο μοναρχοφασισμός που έχει υποστεί αποτυχία στο έργο της κατάπνιξης της λαϊκής αντίστασης, βλέπει τη σωτηρία του στην ολοκλήρωση της διαδικασίας εμφανισμού και στην προσέλευση των ΗΠΑ και της ισχύος τους στη δραστήρια συμμετοχή στην καταστολή της λαϊκής πάλης, υποδαυλίζοντας έτσι τον κίνδυνο σύγκρουσης στα Βαλκάνια.

Τα κύρια γεγονότα της περιόδου

Τα κύρια γεγονότα που χαρακτηρίζουν την περίοδο που έληξε είναι:
α. Η υπογραφή της ελληνοαμερικανικής συμφωνίας της 20 του Ιούνη του 1947, στην Αθήνα, συμφωνία που υποτάσσει απόλυτα, πολιτικά και οικονομικά, τη χώρα στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό.
β. Το δυνάμωμα των προσπαθειών του μοναρχοφασισμού για τη διάλυση του λαϊκοδημοκρατικού κινήματος και ιδιαίτερα της ένοπλης πάλης του Δημοκρατικού Στρατού της Ελλάδας και η αποτυχία της κυβέρνησης στο έργο αυτό, μπροστά στην ανάπτυξη της λαϊκής αντίστασης και του κινήματος ειρήνευσης της χώρας, που καθοδηγείται από το ΕΑΜ και το ΚΚ και που δυναμώνει τα ρήγματα στο στρατόπεδο των αντιπάλων του λαϊκού κινήματος.
Τέλος, γ. η ενίσχυση της μοναρχοφασιστικής τρομοκρατίας μέσω της πραγματοποίησης του σχεδίου των μαζικών συλλήψεων της καθοδήγησης του Κόμματος, του ΕΑΜ και άλλων λαϊκών οργανώσεων, πράγμα που άρχισε τη νύχτα της 8 προς 9 Ιούνη (σημείωση "Ρ": προφανώς έχει γίνει λάθος και ενοεί Ιούλη).

Εκλεισε ο δρόμος ειρήνευσης

Ετσι η πολιτική των μοναρχοφασιστών, πολιτική συδαύλισης του εμφυλίου πολέμου, που ακολουθείται με εντολή και σαν όρος της αμερικάνικης "βοήθειας", όξυνε την εσωτερική κρίση και επίσης την εξωτερική πολιτική της της προβοκατόρικης δραστηριότητας του μοναρχοφασισμού και οδήγησε την ελληνική πολιτική σε καινούργια φάση.
Ο μοναρχοφασισμός και πάλι και ιδιαίτερα μετά τις καινούργιες μαζικές συλλήψεις της ηγεσίας του ΕΑΜ και των οπαδών του, οι οποίες έφτασαν ήδη περίπου τις 6.000 άτομα και τη θέση της κυβέρνησης πως θα πάρει μέτρα για την κήρυξη εκτός νόμου του ΚΚ Ελλάδας, έκλεισε ουσιαστικά το δρόμο για την ειρήνευση της χώρας και για συμφωνία ανάμεσα σ' όλα τα κόμματα.
Εθεσε το λαϊκό κίνημα μπροστά στην ανάγκη να διαχωριστεί αποφασιστικά και να προσανατολιστεί στην ενίσχυση της ένοπλης πάλης και στην προετοιμασία για τη δημιουργία προσωρινής δημοκρατικής κυβέρνησης στην Ελεύθερη Ελλάδα, πράγμα που τέθηκε στο λόγο της αντιπροσωπείας του ΚΚ Ελλάδας στο συνέδριο του Γαλλικού ΚΚ στο Στρασβούργο, στα τέλη του Ιούνη αυτού του χρόνου και στο άρθρο του σ. Ν. Ζαχαριάδη στο "Ριζοσπάστη" της 12/6/1947.

Το πογκρόμ των συλλήψεων

Οι τελευταίες μαζικές συλλήψεις σημαίνουν τη μεταφορά από την πλευρά της μοναρχοφασιστικής κυβέρνησης, στην πρωτεύουσα των "έκτακτων μέτρων" της έξαλλης τρομοκρατίας και, αναμφίβολα, καινούργιο στάδιο στο έργο της ολοκλήρωσης της φασιστικής διαδικασίας. Στις 5 - 6 πρώτες μέρες, μόνο στην Αθήνα και Πειραιά, πιάστηκαν ξαφνικά πάνω από 4.000 άνθρωποι. Ανάμεσα στους συλληφθέντες είναι ο σ. Παρτσαλίδης, Γενικός Γραμματέας του ΕΑΜ και καθοδηγητής επιτόπου όλης της κομματικής μας δουλιάς, πράγμα που αποτελεί για μας το πιο βαρύ πλήγμα στις σημερινές συνθήκες.

Εκτός απ' αυτό, πιάστηκαν μια σειρά από μέλη της ΚΕ του ΕΑΜ και άλλων κομμάτων. Πιάστηκαν επίσης πολλοί συνδικαλιστές ηγέτες, μεταξύ των οποίων και ο γενικός γραμματέας της διοίκησης της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών σ. Παπαρήγας, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚ (Σημείωση "Ρ": Ο Παπαρήγας ήταν μέλος της Κεντρικής Επιτροπής Ελέγχου του Κόμματος). Ανάμεσα στους συλληφθέντες αυτές τις μέρες υπάρχουν ακόμα μερικά μέλη της ΚΕ του Κόμματός μας.

Αναμφίβολα αυτές οι μαζικές συλλήψεις στο κέντρο και στις επαρχιακές πόλεις αποτελούν ευρύ πλήγμα κατά των λαϊκών οργανώσεων. Ομως με τα δεδομένα που υπάρχουν μέχρι στιγμής, ο παράνομος κομματικός μηχανισμός δε θίχτηκε. Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΠΓ από τη χώρα, η δουλιά της αθηναϊκής και της πειραιώτικης Κομματικής Οργάνωσης συνεχίζεται και μετά τις συλλήψεις, κατά βάση φυσιολογικά.

Η επίθεση του μοναρχοφασισμού οδήγησε ουσιαστικά όλες τις λαϊκές οργανώσεις μαζί και της πρωτεύουσας σε παράνομη κατάσταση. Σύμφωνα με τις τελευταίες ανακοινώσεις, προβλέπεται μαζί με την κήρυξη του Κόμματος εκτός νόμου, το κλείσιμο των εφημερίδων μας και στην πρωτεύουσα. Στους συντρόφους της Αθήνας δόθηκε εντολή, μαζί με την ανανέωση της νόμιμης επιτροπής του ΕΑΜ, να προτείνουν και να πραγματοποιήσουν τη δημιουργία παράνομης ΚΕ του ΕΑΜ από ανθρώπους εμπιστοσύνης, που θα είναι στην πραγματικότητα η ηγεσία του ΕΑΜ.

Δεν έχουμε ακόμα αρκετά στοιχεία για τις συνέπειες που είχαν τα τελευταία γεγονότα στις γραμμές των συμμαχικών κομμάτων του ΕΑΜ. Είναι γνωστό μόνο, πως μέχρι τις συλλήψεις της 9 - 10 του Ιούνη (σημείωση "Ρ": εννοεί Ιούλη) τα κόμματα του ΕΑΜ διατηρούσαν κατά βάση τη συνοχή τους και μαζί με το κόμμα των αριστερών φιλελευθέρων εμφανίστηκαν με απόφαση όπου αφού καταγγέλλουν με οξύτητα και σταθερά το νέο κύμα τρομοκρατίας, δηλώνουν πως οποιαδήποτε μέτρα και οποιαδήποτε αμερικάνικη βοήθεια δε θα βοηθήσει τους μοναρχοφασίστες να πραγματοποιήσουν το σχέδιό τους.
Η απόφαση καλεί τον ελληνικό λαό να δυναμώσει την πάλη του για τη δημοκρατία και την ανεξαρτησία και δηλώνει πως το ΕΑΜ θα αξιοποιήσει και την έσχατη δυνατότητα για την ειρήνευση. Εκτός απ' αυτό, το ΕΑΜ καλεί τους άλλους δημοκρατικούς λαούς του κόσμου να παράσχουν βοήθεια στον ελληνικό λαό.

Από τα κόμματα που βρίσκονται σε επαφή με το ΕΑΜ, η ΕΛΔ (λαϊκοί δημοκράτες - σοσιαλιστές) καταδίκασε τις νέες συλλήψεις. Ο βρισκόμενος στο εξωτερικό ηγέτης του κόμματος των αριστερών δημοκρατών Σοφιανόπουλος, εκφράστηκε επίσης κατά του καινούργιου πολιτικού προσανατολισμού των μοναρχοφασιστών.

Ο ρόλος του Σοφούλη

Σε ό,τι αφορά τα κόμματα του "κέντρου" ο ηγέτης τους (ηγέτης των φιλελευθέρων) Σοφούλης έπαιξε το τελευταίο διάστημα αρκετά διπρόσωπο ρόλο. Την παραμονή των συλλήψεων υποσχόταν πλαγίως στο ΕΑΜ πως θα έρθει σε επαφή με την κυβέρνηση για να συζητήσουν τη δυνατότητα μιας συμβιβαστικής διεξόδου. Μετά τις συλλήψεις δήλωσε πως σε περίπτωση που οι κομμουνιστές προβούν στη δημιουργία προσωρινής κυβέρνησης στα βουνά, αυτός εγκρίνει όλα τα τελευταία μέτρα της κυβέρνησης. Ετσι, ο Σοφούλης έσπευσε και πάλι να εκφράσει την υποταγή του στις αμερικάνικες εντολές, προσδοκώντας πως αυτοί θα τον βαφτίσουν πρωθυπουργό.

Για τη 2η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ

Μια επιστολή του Β. Γεωργίου
Σε επιστολή, που μας έστειλε ο σύντροφος Βάσος Γεωργίου, παλαίμαχος κομμουνιστής δημοσιογράφος, αναφέρεται στο αφιέρωμα για τα 50χρονα του ΔΣΕ και συγκεκριμένα στο δημοσίευμα της Πέμπτης, 28 Νοέμβρη και στο απόσπασμα, που αυτό περιείχε από σχετικό βιβλίο του Τ. Βουρνά. Σημειώνει ο Β. Γεωργίου: "...Γιατί κάποιος θα ξέρει πως τότε, το Φλεβάρη του 1946, ήμουν αρχισυντάκτης του "Ρ", που σήμερα κατηγορούμαι, πως έστειλα άκριτα και αδικαιολόγητα στο τυπογραφείο για δημοσίευση την απόφαση της 2ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ που τάχα μιλούσε για ξεκίνημα του νέου αντάρτικου!
Ολα αυτά όμως είναι καθαρή μυθοπλασία του δημοσιογράφου μακαρίτη Τάσου Βουρνά, που δυστυχώς και κακώς της έδωσαν ανεξέλεγκτα τόση πίστη συντάκτες - ή συνεργάτες, δεν ξέρω - του "Ρ", ώστε την αναδημοσίευσαν και με μαύρα χτυπητά γράμματα.
Ποια είναι η πραγματική αλήθεια, γράφω στο βιβλίο μου Η ΖΩΗ ΜΟΥ, δεύτερο τόμο (σελ. 481)
Αθήνα 28 του Νοέμβρη 1996
Με σ.χ.
Βάσος Γεωργίου".

Στην επιστολή του ο σ. Γεωργίου επισυνάπτει και το σχετικό απόσπασμα από το προαναφερόμενο βιβλίο του το οποίο έχει ως εξής:
"Το Φλεβάρη του 1946 συνήλθε η 2η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ. Μόλις πήρα στα χέρια μου, στο "Ρ", το κείμενο της απόφασης με το γνωστό ύφος που είχε τη σφραγίδα του Ζαχαριάδη και με μόνο ύποπτο σημείο εκείνα τα περίεργα... αποσιωπητικά νόμισα πως ήταν κάποιο λάθος της γραφομηχανής που μπορούσε να μας βλάψει πολιτικά. Ηταν πια αργά, ώρα που έπρεπε να στείλω ύλη για την πρώτη σελίδα - και καθώς δεν είχα χρονικό περιθώριο, αποφάσισα να τηλεφωνήσω στον γενικό γραμματέα του Κόμματος στα γραφεία στην οδό Πειραιώς ζητώντας διευκρινίσεις.
- Δεν ξέρω πώς μπήκαν τ' αποσιωπητικά στο σημείο 4, είναι λάθος της γραφομηχανής; ρώτησα. Γιατί έτσι όπως είναι βαλμένα θα πάει ο νους τους στο πονηρό και θα το εκμεταλλευτούν.
- Να τ' αφήσεις, όπως ακριβώς είναι, άκουσα τη φωνή του Ζαχαριάδη από την άλλη άκρη του σύρματος. Κι ας νομίσουν ό,τι αγαπάει η ψυχή τους!
Οπως ήταν επόμενο, την ίδια μέρα οι απογευματινές και το άλλο πρωί οι πρωινές δεξιές εφημερίδες χάλασαν τον κόσμο με φιλοπόλεμους υστερισμούς, που δεν είχαν καμία σχέση με την πραγματικότητα.
- Οι κομμουνιστές αποφάσισαν τον τρίτο γύρο!
- Το ΚΚΕ σηκώνει ξανά τα όπλα κατά της πατρίδας!
Αλλά ήταν μονάχα ένα πολιτικό παιχνίδι του Ζαχαριάδη, ούτε το πρώτο, ούτε το τελευταίο. Η Ολομέλεια δεν αποφάσισε να ξεκινήσει το δεύτερο αντάρτικο, ούτε καν συζήτησε σοβαρά το θέμα. Ασχολήθηκε αποκλειστικά με την πολιτική κατάσταση και τα καθήκοντα των κομματικών οργανώσεων μπροστά στην ένταση της κρατικής και παρακρατικής τρομοκρατίας.
Στο περιθώριο της Ολομέλειας έγινε μια "στρατιωτική σύσκεψη" πολιτικών και στρατιωτικών στελεχών του Κόμματος, ο Ζαχαριάδης έβαλε το ερώτημα, αν υπήρχαν δυνατότητες για γενική εξέγερση σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη κι άλλες μεγάλες πόλεις. Πήρε όμως αρνητική απάντηση από όλους τους γραμματείς και στρατιωτικούς υπευθύνους.
Μόλα ταύτα καλλιεργήθηκε ο μύθος πως η 2η Ολομέλεια πήρε απόφαση ν' αρχίσει το γρηγορότερο ο ένοπλος αγώνας".

Η απάντηση του "Ρ"

Ευχαριστούμε κατ' αρχή τον σ. Βάσο Γεωργίου, για την παρέμβαση και τις παρατηρήσεις του. Η επιστολή του θέτει αντικειμενικά δύο ζητήματα. Πρώτον, για το αν και πόσο ασχολήθηκε η 2η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, το 1946, με το κρίσιμο τότε πρόβλημα της ένοπλης πάλης και αν υπήρχε ή όχι σχετικό μέρος της απόφασης, που δε δημοσιεύτηκε και δεύτερον, με τις ευθύνες που αποδίδει ο Τ. Βουρνάς στην τότε αρχισυνταξία του "Ρ", για την παρ' ολίγο - όπως ισχυρίζεται - δημοσίευση του "μυστικού εδαφίου".

Σχετικά, με το πρώτο ζήτημα θεωρούμε ότι δώσαμε την περισσότερο δυνατή ολοκληρωμένη εικόνα των στοιχείων - που είναι σήμερα γνωστά - στους αναγνώστες του "Ρ" και πιστεύουμε, ότι τα συμπεράσματα, που αναφέρονται στο δημοσίευμα της Πέμπτης 28/11/96 προσεγγίζουν την ιστορική αλήθεια. Θεωρούμε, ακόμη, ότι σωστά αφήνουμε ανοιχτή στην παραπέρα ιστορική έρευνα την ύπαρξη ή όχι μυστικού εδαφίου στην απόφαση της 2ης ολομέλειας και τι ακριβώς αντιπροσώπευαν τα "αποσιωπητικά" του σημείου 4.

Εχει δίκιο, όμως, ο Β. Γεωργίου, σχετικά με το δεύτερο ζήτημα, που θέτει στην επιστολή του. Παρ' ότι, το δημοσίευμα του "Ρ" είχε ως αντικείμενό του το περιεχόμενο των αποφάσεων της 2ης Ολομέλειας, από τη στιγμή, που το επίμαχο απόσπασμα του Τ. Βουρνά αναφέρεται και "στην παρ' ολίγο δημοσίευση του μυστικού εδαφίου", έπρεπε να υπάρχει και η δική του μαρτυρία, για το ίδιο θέμα, ως αρχισυντάκτη τότε του "Ρ". Παράλειψη, η οποία δεν αναπληρώνεται πλήρως από τη μαρτυρία του Β. Μπαρτζώτα, που διαψεύδει τον Τ. Βουρνά στο σχετικό θέμα και την οποία δημοσιεύουμε στο ίδιο φύλλο, της 28ης Νοέμβρη.

Πηγή: Ειδικό αφιέρωμα του Ριζοσπάστη





Αν σας άρεσε το άρθρο, μπορείτε να το διαδώσετε

ή να το εκτυπώσετε (Εκτύπωση)



Υποστηρίξτε την σελίδα μας στο Facebook
κάνοντας "κλικ" στον παρακάτω σύνδεσμο, ευχαριστούμε.

Εθνική Αντίσταση-ΔΣΕ στο Facebook


ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΑΖΙ ΜΑΣ
Στείλτε ιδέες, προτάσεις, κριτικές για τον ιστότοπό μας.



© Copyright 2017 Εθνική Αντίσταση - ΔΣΕ - All Rights Reserved