24/1/1944, η ΟΠΛΑ εκτελεί τον Ν. Καλύβα

Στις 24/1/1944, η ΟΠΛΑ εκτελεί τον Ν. Καλύβα έναν από τους Κουίσλινγκς της εργατικής τάξης της χώρας μας.

Ο Νικόλαος Καλύβας υπήρξε συνδικαλιστής στην περίοδο του Μεσοπολέμου, στη συνέχεια υποστηρικτής της δικτατορίας Μεταξά και συνεργάτης της Ναζιστικής Γερμανίας κατά την Κατοχή της Ελλάδας 1941-1944.

Γεννήθηκε στους Σχωριάδες της Βόρειας Ηπείρου και φοίτησε στο Γαλλικό Λύκειο της Κωνσταντινούπολης.[1]

Τον Αύγουστο 1941 ο Καλύβας (έχοντας εγκατασταθεί στην Αθήνα), διορίσθηκε από την κατοχική κυβέρνηση Γενικός Γραμματέας της Εθνικής (Γενικής) Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος, ως φίλα προσκείμενος στον Υπουργό Εργασίας της κυβερνήσεως Τσολάκογλου, Α. Λιβιεράτο.[2], στη θέση του Γιάννη Καλομοίρη, ο οποίος δεν παρέλειψε να διαμαρτυρηθεί για την παύση του στον ίδιο τον Μουσολίνι.

Για να απαλύνει το στίγμα του "διορισμένου" από την κατοχική κυβέρνηση, ο Καλύβας και η "συνδικαλιστική" ομάδα του διοργάνωναν ψευδεπίγραφα εθνικά συνέδρια της ΓΣΕΕ (ΕΣΕΕ) και των Εργατικών Κέντρων, στα οποία πετύχαιναν την πλειοψηφία. Δεν κατόρθωσαν, όμως, να επικρατήσουν στα πρωτοβάθμια σωματεία[3].

Από τις 2 Δεκεμβρίου 1942 μέχρι τις 7 Απριλίου 1943, ο Ν. Καλύβας ήταν Υφυπουργός Εργασίας στην κυβέρνηση Π. Λογοθετόπουλου.

Από την 1η Δεκεμβρίου 1943, ο Ν. Καλύβας διορίσθηκε Υφυπουργός Εργασίας στην κυβέρνηση Ιωάννη Ράλλη.[4].

Στις 24 Ιανουαρίου του 1944, ημέρα Πέμπτη και ώρα 7:15 πρωινή, εκτελέστηκε από μέλος της ΟΠΛΑ.
Αιτία φαίνεται πως ήταν το ότι συνέπραξε στη θέσπιση νόμου που καταργούσε τη νομοθετική απαγόρευση απολύσεων εργαζομένων που είχε θεσπίσει η προηγούμενη κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου, μέσα στον τραγικό για τη φτωχολογιά χειμώνα του 1941. Συγκεκριμένα, με τον ν. 424/28-8-1941 επιτρεπόταν η απόλυση εργαζομένου μόνο εφόσον ο εργοδότης αντικειμενικώς δεν ήταν σε θέση να συνεχίσει τις εργασίες του και υπό την προϋπόθεση ότι θα χορηγούταν σχετική άδεια (απολύσεως) από τον Υπουργό Εργασίας. Με τον ν. 1038/20-12-1943 καταργήθηκαν οι περιορισμοί στις απολύσεις εργαζομένων και τέθηκαν ως προϋποθέσεις, για να έχουν οι απολυθέντες δικαίωμα λήψεως ενός μικρού επιδόματος, αφενός η εγγραφή τους σε ένα ειδικό Γραφείο Εργασίας, που ιδρύθηκε τότε, και αφετέρου το να αποδεχθούν οποιαδήποτε εργασία τους προσφερόταν.[5] (ακόμα και στα "εργοστάσια της Γερμανίας").

Δύο ημέρες πριν, ο συνδικαλιστής του Εργατικού ΕΑΜ (ΕΕΑΜ) Σταμάτης Μαστρογιαννάκος, είχε μπει με "τσαμπουκά" στα γραφεία του Υφυπουργείου Εργασίας και είχε ανοιχτά απειλήσει τον Καλύβα (με τον οποίο είχε ανοιχτούς λογαριασμούς από την δεκαετία του 1930), για τον νόμο που προωθούσε η κυβέρνηση Ράλλη, που καταργούσε την απαγόρευση των απολύσεων εργατών από τις επιχειρήσεις που απασχολούνταν.

Εννοείται ότι μετά την εκτέλεση του Καλύβα - (η οποία μάλιστα χαιρετίστηκε από το Λονδίνο και την Ουάσιγκτον, για να τα λέμε και όλα, χωρίς να αφήνουμε την προπαγάνδα της μπουρζουαζίας να συσκοτίζει την κρίση μας) - ένας από τους πρώτους που πιάστηκαν ως ύποπτοι ήταν ο Σταμάτης Μαστρογιαννάκος.

Η κατηγορία ενάντια στον Μαστρογιαννάκο στηρίχθηκε στη βασική μαρτυρία ενός συνδικαλιστή της παράταξης του Καλύβα που ήταν παρών, όταν ο τελευταίος απειλήθηκε.

Λίγες ημέρες μετά, ο Μαστρογιαννάκος, μέσω του Φώτη Μακρή (αργότερα ηγέτη του καραμανλικού εργατοπατερισμού, μόνιμος γραμματέας της ΓΣΕΕ για είκοσι σχεδόν χρόνια μετά τον Εμφύλιο, αλλά το 1944 μέλος του ΕΕΑΜ), που τού πήγε στο κελί φαΐ και τσιγάρα, απείλησε τον μάρτυρα ότι αν δεν ανακαλέσει την αρχική του κατάθεση, τόσο αυτός όσο και τα παιδιά του θα μπουν στη "μαύρη λίστα" της ΟΠΛΑ. Ο βασικός μάρτυρας, όπως έλεγε αργότερα ο Μακρής, παρέλυσε ολόκληρος από την απειλή. Αμέσως ανακάλεσε τα πάντα και ο Μαστρογιαννάκος ελλείψει αποδείξεων αφέθηκε ελεύθερος...

Όταν η ΟΠΛΑ συνέφερε τους Άγγλους, αποτελείτο από πατριώτες που εκτελούσε προδότες. Και το Λονδίνο και όλες οι αγγλοαμερικανικές εφημερίδες πανηγύριζαν για τα κατορθώματά της. Όταν δεν συνέφερε πια, αποτελείτο από εγκληματικά κομμουνιστικά στοιχεία που έπρεπε να καταδικαστούν σε θάνατο.

Οι New York Times, θριαμβολογούν για την εκτέλεση του υφυπουργού Εργασίας της κυβέρνησης Ράλλη, από τρεις νέους ...πατριώτες (της ΟΠΛΑ δηλαδή, αλλά μετά τον Δεκέμβριο, το ξέχασαν).

[...(Σε ελεύθερη μετάφραση:

Ένας σιχαμερός Έλληνας εξολοθρεύτηκε.
Ο Υπουργός Εργασίας Νικόλαος Καλύβας πυροβολήθηκε από τρεις νέους.
Από τον ανταποκριτή των
New York Times.

Κάιρο, Αίγυπτος,

28 Ιανουαρίου - Ο Έλληνας Κουίσλινγκ Υπουργός Εργασίας, σύμφωνα με τις χθεσινές γερμανικές ανταποκρίσεις, φέρεται εκτελεσμένος, από τρεις νέους. Ο δολοφονημένος, περιγράφεται από ελληνικούς πατριωτικούς κύκλους, ίσως ο πιο απεχθής άνθρωπος σε ολόκληρη τη χώρα.
Ο Καλύβας, πρώην μέλος ενός αριστερού κόμματος, αποστάτησε κατά την διάρκεια της μεταξικής περιόδου και έγινε ένας από τους ηγέτες των κυβερνητικών εργατικών οργανώσεων που αντικατάστησαν τα εκτός νόμου συνδικάτα. Κατά την διάρκεια ακόμα του πολέμου πολλές φορές κατηγορήθηκε για προδοτικές ενέργειες, ενώ ήδη από την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα εξέφρασε την επιθυμία της πλήρους συνεργασίας μαζί τους.
Αργότερα ως γραμματέας εργατικών σωματείων, τάχθηκε υπέρ της υποχρεωτικής μεταφοράς Ελλήνων εργατών στη Γερμανία, ενώ συμφώνησε και για την είσοδο των Βουλγάρων στην Ελληνική Μακεδονία και Θράκη)...]

Η ΟΠΛΑ, είναι γεγονός ότι περιόρισε την προδοσία στην Αθήνα. Πάρα πολλοί συνδικαλιστές του ΕΕΑΜ σώθηκαν την τελευταία στιγμή από την εκτέλεση μόνο και μόνο από τον φόβο που προκαλούσαν οι τρομοκρατικές μέθοδοι της ΟΠΛΑ στους αντιπάλους του εργατικού κινήματος και του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα.

Ο Γιώργος Μαυρίκος έχει λοιπόν απόλυτο δίκιο όταν γράφει σχετικά στο βιβλίο του "Tο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα (1918-1948)":
"Χωρίς την δράση της ΟΠΛΑ στις πόλεις και τα αστικά κέντρα οι φασίστες και τα εγχώρια όργανά τους θα δρούσαν ανενόχλητοι, ατιμώρητοι και ασύδοτοι. Ο φόβος όμως ότι η ίσως ΟΠΛΑ "τους γράψει στα τεφτέρια της" και έτσι θα λογοδοτήσουν, κράτησε στη ζωή εκατοντάδες συνδικαλιστικά στελέχη και χιλιάδες άλλους αγωνιστές. Και είναι τουλάχιστον παράλειψη ότι μέχρι και σήμερα ο ρόλος των παλικαριών της ΟΠΛΑ δεν έχει ακόμα αναδειχθεί κάτω από τη συκοφαντία και την πίεση της φαιάς προπαγάνδας που πενήντα χρόνια τώρα ξεδιπλώνουν οι αστοί".

Παραπομπές:
[1] Δημοσθένη Κούκουνα, Οι Έλληνες πολιτικοί 1926-1949, εκδόσεις Μέτρον 1999, σελ. 83.
[2] Κ. Θέος: Τα ελληνικά συνδικάτα (1978) σ. 22-23
[3] A. Aυγουστίδης : Το Ελληνικό συνδικαλιστικό κίνημα κατά τη δεκαετία του ’40 και τα περιθώρια της πολιτικής, 1999, σελ. 122
[4] Κατοχικές Κυβερνήσεις 1941-1944, http://thehistoryofgreece.blogspot.gr/2013/10/1941-1944.html Αρχειοθετήθηκε 2016-05-30 στο Wayback Machine.
[5] A. Aυγουστίδης : Το Ελληνικό συνδικαλιστικό κίνημα κατά τη δεκαετία του ’40 και τα περιθώρια της πολιτικής, 1999, σελ. 144

Πηγές: el.wikipedia.org, metwpoistorias.blogspot.com/