Δημήτριος Χολέβας
Ο Παπαφλέσσας του ΕΛΑΣ

Ο Δημήτριος Χολέβας γεννήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 1907, στο χωριό Τσούκα της Φθιώτιδας, 38 χιλιόμετρα έξω από τη Λαμία. Μεγάλωσε στην Μακρακώμη. Όταν ενηλικιώθηκε, αποφάσισε να ακολουθήσει κλασικές σπουδές. Σπούδασε φιλολογία, ιστορία και αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, παντρεύτηκε και κατάφερε να αποκτήσει με τη σύζυγό του πέντε παιδιά.

Ο πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Χολέβας, γνωστός ευρύτερα ως παπα-Χολέβας, έδρασε στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ με το ψευδώνυμο «Παπαφλέσσας».

Ο παπα-Χολέβας προσχώρησε στις τάξεις του ΕΛΑΣ από την πρώτη στιγμή του ένοπλου αγώνα, το 1942, ανταποκρινόμενος στο κάλεσμα του Αρη Βελουχιώτη, ο οποίος, εκτός των άλλων πολλών ικανοτήτων, είχε και το χάρισμα να επικοινωνεί και να πείθει τους ιερωμένους για το δίκιο του αγώνα. Κατατάχτηκε ως στρατιωτικός ιερέας στη 13η Μεραρχία του ΕΛΑΣ.

Όταν η αντίσταση εδραιώθηκε στην Ελλάδα, το 1944, ο Παπα-Χολέβας έλαβε θέση εθνοσυμβούλου δηλαδή μέλους του εθνικού συμβουλίου της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), της γνωστής Κυβέρνησης του Βουνού. Έναν χρόνο πριν, το 1943, οργάνωσε και συγκάλεσε συνέδριο ιερέων στη Σπερχειάδα Φθιώτιδας. Μέσα από αυτό το συμβούλιο, δημιουργήθηκε η Παγκληρική Ένωση Ορθοδόξου Κλήρου στην οποία εξελέγη γενικός γραμματέας. Από αυτή τη θέση μπόρεσε να συντάξει το καταστατικό της, το οποίο περιείχε πρόγραμμα αλλαγής στην οργάνωση της Εκκλησίας καθώς επίσης και την επιταγή συμμετοχής της στους λαϊκούς αγώνες, για λόγους υψίστης σημασίας. Ο αριθμός των μελών της Ένωσης ανήλθε σε 4000. Ο παπα-Χολέβας και οι συναγωνιστές του έρχονταν σε αντίθεση με ιερωμένους (ενίοτε και υψηλόβαθμους) που ήταν φιλικά προσκείμενοι στους κατακτητές.

Πράγματι, οι περισσότεροι Ιεράρχες στάθηκαν απέναντι κι όχι στο πλάι του λαού, σ' εκείνες τις δύσκολες στιγμές. Μητροπολίτες, όπως ο Ιωαννίνων Σπυρίδων Βλάχος, Σερρών Κωνσταντίνος, Καστοριάς Νικηφόρος, Φθιώτιδας Αμβρόσιος, Κασσανδρείας Ειρηναίος κι άλλοι, συνεργάζονταν με τους κατακτητές και καλούσαν το λαό να πειθαρχήσει σ' αυτούς, διακρινόμενοι ταυτόχρονα και για τα αντιΕΑΜικά, αντικομμουνιστικά κηρύγματά τους.

Υπήρξαν, όμως, και λαμπρές εξαιρέσεις. Οπως οι Μητροπολίτες Κοζάνης και Σερβίων Ιωακείμ και Ηλείας Αντώνιος που οργανώθηκαν στο ΕΑΜ και εξελέγησαν Εθνοσύμβουλοι. Αλλά και άλλοι, όπως οι Μητροπολίτες Σάμου και Ικαρίας Ειρηναίος, Χίου Ιωακείμ Στρουμπής, Χαλκίδας Γρηγόριος, Αττικής Ιάκωβος, Βόλου Ιωακείμ, Δρυινουπόλεως και Κονίτσης Δημήτριος, ο δεσπότης Λάρισας και Ελασσόνας Καλλίνικος, ο επίσκοπος Μήθυμνας Διονύσιος, που βοήθησαν με πολλούς και διάφορους τρόπους τον αγώνα.

Ο παπα-Χολέβας έπαιξε ένα ζωτικό ρόλο στην οργάνωση της Εθνικής Αλληλεγγύης, που έσωσε μεγάλο μέρος του πληθυσμού από την πείνα και το θάνατο. Συμμετείχε σε στρατιωτικές δράσεις π.χ. στην ανατίναξη του τρένου και της γέφυρας στο Δεριλί (περιοχή του Δομοκού Κεντρική Ελλάδα) κλπ. Μετά την απελευθέρωση η μοίρα του παπα-Χολέβα ήταν εκείνη των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Διώξεις, κατατρεγμοί, εξορίες. Το 1945 το Συνοδικό Δικαστήριο τον καταδικάζει σε τριετή αργία.

Όταν πέρασε η τριετία, διορίσθηκε ως καθηγητής πια στο Λαύριο και στη συνέχεια στη Λέρο. Από εκεί πήρε εκ νέου μετάθεση για τον Αρχάγγελο Ρόδου. Με δική του πρωτοβουλία και με τη συμπαράσταση του τότε Δημάρχου Νίκου Τουντουλίδη - (Εξελέγη με την ΕΔΑ το 1954 με 52,2%) - δημιουργήθηκε το Νυχτερινό Γυμνάσιο Νίκαιας, στο οποίο έγινε Διευθυντής για αρκετά χρόνια ώσπου απολύθηκε το 1973, με διαταγή της χούντας.

Μέχρι το τέλος της ζωής του ήταν ενεργός πολίτης με αξιοσημείωτη δραστηριότητα σε πολλούς τομείς, υπήρξε μέλος διαφόρων οργανώσεων, όπως η Πανελλήνια Πολιτιστική Κίνηση, η Κίνηση για την Ειρήνη και Εθνική Ανεξαρτησία, το Εθνικό Συμβούλιο Ειρήνης, ενώ ήταν και μέλος του Δ.Σ. της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΑΕΑ), επίσης εξελέγη Δημοτικός Σύμβουλος Αγίων Αναργύρων. Σημαντική ήταν και η συμμετοχή του στην επιτροπή παλινόστησης πολιτικών προσφύγων.

Ο Παπα-Χολέβας απεβίωσε πλήρης ημερών στις 16 Ιούλη 2001 και κηδεύτηκε στη Μακρακώμη Φθιώτιδας.

Το ΔΣ της ΠΕΑΕΑ (κεντρικά) πληροφορούμενο το θάνατο του μεγάλου αγωνιστή της Εθνικής μας Αντίστασης, τόνιζε σε ανακοίνωσή του:
«Ο Δημήτριος Χολέβας πρόσφερε τεράστιες πατριωτικές υπηρεσίες στην Εθνική Αντίσταση, από το 1942. Σαν άλλος Παπαφλέσσας και Αθανάσιος Διάκος, ζώστηκε τ' άρματα για τη χιλιάκριβη τη λευτεριά.
Σύμβουλος της ΠΕΕΑ, πανεπιστημιακός και κληρικός ηγέτης, φάνηκε αντάξιος και των πανεπιστημιακών του τίτλων και της ιεροσύνης του. Υπερασπιστής της ρήσης του Χριστού "ειρήνη υμίν", στρατεύτηκε στα μετακατοχικά χρόνια στο κίνημα ειρήνης και αναδείχτηκε μέλος του Εθνικού Συμβουλίου της και μπροστάρης στα Συνέδριά της και τις πορείες της. Για το προοδευτικό κίνημα, ο θάνατος του Δημητρίου Χολέβα δημιουργεί κενό.
Η ΠΕΑΕΑ συμμετέχει στο πένθος της οικογένειάς του και εκφράζει τα συλλυπητήριά της».